Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

litera głoska

Język: polski
Definicja współczesna

Głoska

Cytaty

H [...] nie jest ták literą jáko áspirácyą, máło z siebie głosu wydáje i práwie cáłe nic, jednák lekkiem jest tchnieniem v. g. [...] l'habit, suknia.

Kiedy u jest literą vocalis [...] jest najtrudniejsza literá cudzoziemcom [...], ále się [...] náuczy ten, ktory ma wolą náuczyć się; bo jeżeli wymowi tę literę ják w swoim języku własnym, to przewroci i odmieni wszystkę signifikácyą, i będzie słowo co inszego znáczyło w pronuncjácyej, á co inszego w pisaniu.

P. Z czego się składają słowa? O. Z syllab. P. A syllaba z czego? O. Z liter. P. Wielorakie są litery?

P. Co i ktore są litery wspołbrzmiące? O. Wspołbrzmiące litery są ktore w wymawianiu zdają się łączyć z głośnemi, i tak brzmią, jak gdyby dwie liter było. Gdy bowiem wymawiam nap. literę: b, zdaje się, jak bym mowił razem z literą głośną e, tak: be. Toż samo wydaje się w inszych, a takie są wszystkie procz głośnych i h, co jest raczej aspiratio czyli tchnienie, a nie litera.

O dobrym wymawianiu liter. Wymawianie liter głośnych. P. Czy jednakowo zawsze każda litera w Polskim Języku wymawia się?

Sylaba składa się z jednej lub więcej liter razem wymawiających się, np. O-po-wia-dacz. Litery są znaki potrzebne do formowania sylab i słow.

Litery są dwojakie, Wokale i Konsony.

Konson jest siedmnaście, to jest wszystkie litery procz wokal i litery h, która się nazywa aspiratio.

NIektore Litery Polskie jednostajnie zawsze brzmią, niektóre zaś dwojako i trojako w wymawianiu rożnią się według rożności znakow sobie przydanych, jako z, ż, ź.

Zgłoski czyli syllaby składają się z liter, czyli głosek: T-o, d-z-i-e, c-k-o, u, c-z-y, s-i-ę, d-o, b-r-z-e.

Samogłoska jest to litera, która wydaje dźwięk pojedynczy, dźwięk sam jeden bez pomocy innej głoski. P. Które głoski są głównemi samogłoskami. O Głównemi samogłoskami są: a, e, i, o, u, y.