Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

rodzaj męskoosobowy

Hasło w cytatach: męskooosobowy, rodzaj męsko osobowy, rodzaj męsko-osobowy
Język: polski
Dział: Morfologia (współcześnie)

Cytaty

Więc nie według rodzaju, zwłaszcza w liczbie mnogiej, w której właściwie są tylko dwa rodzaje: męsko osobowy np. dobrymi ludźmi, synami, chłopcami (dobrzy ludzie, synowie, chłopcy) i nie męsko-osobowy np. dobremi końmi, domami, córkami, dziećmi (dobre konie, domy, córki, dzieci), lecz według końcówki mianownika.

W liczbie mnogiej język polski nie rozróżnia rodzaju męskiego, żeńskiego i nijakiego, lecz tylko rodzaj męskoosobowy i rzeczowy. Jak nazwa wskazuje, rodzaj męskoosobowy jest właściwy rzeczownikom osobowym męskim.

Ponieważ zaś w innych deklinacjach już od czasów prasłowiańskich żeńskie i nijakie nie miały właściwego N. pl., przeto w języku polskim zamiast trzech rodzajów, męskiego, żeńskiego i nijakiego, zachowanych w liczbie pojedynczej, powstały w N. pl. formy dwu rodzajów: męsko-osobowego i niemęsko-osobowego.

Męskoosobowy, p. rodzaj.

Rodzaj wyrazów: ★męski (masculinum), ★żeński (femininum) i ★nijaki (neutrum). W liczbie mnogiej też ★męsko-osobowy (pilni chłopi orali) i ★rzeczowy (pilne chłopy orały).

Męskoosobowy jęz. Forma, kategoria męskoosobowa, rodzaj męskoosobowy «w dzisiejszej gramatyce polskiej: forma, kategoria, rodzaj odnoszące się do osób płci męskiej»: Gdzie nie ma możności odwołania się do liczby pojedynczej, tam kwestia rodzaju gramatycznego — poza stwierdzeniem, że nie ma się do czynienia z kategorią męskoosobową — upada. DOR. Rozm. II, 123. W liczbie mnogiej język polski nie rozróżnia rodzaju męskiego, żeńskiego i nijakiego, lecz tylko rodzaj męskoosobowy i rzeczowy. SZOBER. Gram. 119.