Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

podmiot osobowy

Język: polski
Dział: Składnia (współcześnie)

Cytaty

[…] Jeżeli bowiem podmiot zdaniá nie jest osobą, wtedy mówi się zwykle kole […], lecz s podmiotem osobowym mówi się ona ⴅę kłuje spilką itd. […].

Nadto, zamiast zwykłej formy strony biernej (z imiesłowem biernym) używa się często słowo czynne z zaimkiem zwrotnym się, oraz z podmiotem biernym; np. Dom się buduje […]. Takie wyrażenie strony biernej jest jednak tylko możliwe w 3. os. przy podmiocie rzeczowym. Z podmiotem osobowym zaimek się wyrażałby czynność zwrotną, a nie bierną, a podmiot byłby podmiotem czynnym; np. Nigdy się nie zaprzedam (ja sam siebie) [...].

Jeżeli wśród podmiotów znajduje się podmiot osobowy rodzaju męskiego, orzeczenie ma również formę osobową liczby mnogiej rodzaju męskiego; w innych razach orzeczenie ma formę rzeczową, np. Promy a z nimi janczarowie oddalali się coraz bardziej. Sienk. Wrzask psów, krzyk strzelców, trąby dojeżdżaczy grzmiały ze środka puszczy. Mickiewicz.