terminów gramatycznych online
zdanie przyzwalające
Język: polski
Cytaty
4. Zdania przyczynowe [...] są pięciorakie: 1. ściśle przyczynowe; 2. wnioskowe; 3. celowe; 4. warunkowe; 5. przypuszczające [...]. 5). Zdanie przypuszczające albo przyzwalające wyraża istotną albo możliwą okoliczność, z którą czyn, w zdaniu główném wypowiedziany, jest w takiém przeciwieństwie, iż z okoliczności przypuszczonéj wypadałoby czego innego oczekiwać. Taka okoliczność przypuszczona rozciąga się albo na całą treść zdania pobocznego, albo ogranicza się na jakąś część zdania; w pierwszym razie zaczyna się zdanie przypuszczające spójnikami: chociaż, choć, mimo, nawet, wprawdzie, acz, aczkolwiek, jakkolwiek, lubo [...]; w drugim razie ma zdanie poboczne postać pytania zależnego i zaczyna sie zaimkiem lub przysłówkiem: ktokolwiek, cokolwiek, kto bądź, co bądż; gdziekolwiek [...].
Również rodzajem zdań przyczynowych są zdania podrzędne, określające zastrzeżenie (t. zw. zdania przyzwalające), wyrażają one bowiem taką przyczynę, która mogłaby stanąć na przeszkodzie urzeczywistnieniu się myśli zdania wyższego rzędu. Zdania te łączą się spójnikami: choć, chociaż, pomimo, że itp., którym w zdaniu głównym odpowiadają najczęściej: jednak, przecież itd., np. Choć wiem, że jutro błyśnie nowe zorze, smutno mi, Boże! Słowacki.