terminów gramatycznych online
określenie
Cytaty
Wyrazy do okréślenia lub dopełnienia którejkolwiek części zdania służące, same przez inne wyrazy okréślane i dopełniane być mogą. Z takiego połączenia wyrazów utworzone okréślenia i dopełnienia, zwać się mogą złożonemi.
Piérwszy człowiek nazywał się Adam. Przymiotnik „pierwszy” jest okréśleniem przedmiotu zdania człowiek; a zaś Adam służy do dopełnienia słowa nazywał się.
Gdy przy jednym wyrazie jest kilka okréśleń lub dopełnień, ważniejsze z nich zajmują piérwsze miejsce, a potém się kładą podrzędne.
Podstawy już pewne odkryliśmy ze swej mowy przewyższają o wiele łacińską i jnne; od nas samych zależy stanąć na właściwej drodze, a tą jest używanie swojich wyrazów, prawideł jiloczasu; określeń i t. d.
W zdaniach nad łacińkie, takoż niepotrzeba więcej określeń jako to: substantivum (domyślaj się nomen) jimie osoby lub rzecz., adjectivum przymiotnik; praedicatum omównik; adpositio (po gr. epitet) dopełniacz czyli załącznik
Pierwsze z nich, to jest formy liczby mn.: zbiednieli, zgłodnieli,... używają się jako orzeczenia w zdaniu; drugie zaś, to jest zbiedniali, zgłodniali — jako określenia; np. ludzie zbiednieli, zgłodnieli, dzieci zgłodniały; w przeciwstawieniu do: ludzie zgłodniali, lub dzieci zgłodniałe oczekują pomocy, i t. p.
Takie zdanie, w którem podmiot i orzeczenie posiadają bliżej objaśniające dodatki czyli określenia, nazywa się zdaniem rozwiniętem. Zdanie rozszerza się więc czyli rozwija się za pomocą rozmaitych określeń.
Wszystkie inne części zdania, które bezpośrednio lub pośrednio zależą od podmiotu i orzeczenia, nazywamy określeniami.
Wszystkie części zdania prócz podmiotu i orzeczenia nazywają się określeniami. Istotnie określają one, tzn. ograniczają zakres członu określanego przez podanie jego charakterystycznych znamion (właściwości, okoliczności, stosunku do jakiegoś przedmiotu itp.).