Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

spadek

Język: polski

Cytaty

SPADEK – 2) gram. ‘przypadek’ casus Spadek, accidens nominis RN (wykl. przednia); przydcza casus est inopinate rei eventus ..., secundo casus dr lapsus et sic dr a cado,-dis {vel fortuna, non infortunium}, unde: Quanto gradus altior, tanto casus declivior upad {casus est peccatum}, tertio est accidens nominis Spadek R f4v; mieniący, mianujący spadek, Mieni<o>nek, imieniak nominativus casus R x1v(md; av. nomen); mienionek, mieniący, mianujący spadek, imieniak casus nominativus RN (wykl. przednia).[...] Zob. DAWANEK, ODBIERAJĄCY, ODDALONEK, PRZYPADEK, RODZĄCY, SKARŻANEK, WOŁANEK, WZYWAJĄCY, ZOWANEK.

Sześć są kazusy álbo spadki, ktore są, Nominativus, Genitivus, Dativus, Accusativus, Vocativus, Ablativus.

Miánujący, Rodzący, Dawájący, Oskarżájący, Wzywájący, Oddalájący.

Nominatif, Génitif, Datif, Accusatif, Vocatif, Ablatif.

Máłą liczbę, i wielką, będę często znáczył [...] przez ábrewiacye sing. plur. [...]. Tákże spadkow tákowemi partikułámi, nom. miánujący; gen. rodzący; dat. dawájący; acc. oskarżájący; voc. wzywájący; abl. oddalájący. álbo też jedną tylko literą N. G. D. A. V. A.

Imioná [...] nie deklinują się same przez się jáko w Łacińskim i Polskim języku; to jest, że ják się najdują w miánującym spadku, ták i we wszystkich spadkách tęż záchowują terminácyą, w żadnym się spadku nie odmieniájąc.

W ártykule te są osobliwsze przymioty: rodzaj, spadek, i liczbá.

Spadkow máją sześć, zowią pierwszy Nominatif po nászęmu Miánujący. 2. Génitif Rodzący. 3. Datif Dáwájący. 4. Accusatif Oskarżájący. 5. Vocatif Wzywájący. 6. Ablatif Oddalájący álbo Odbierájący.

Jeżeli zachodzi trudność, która się litera za którą ma w pisaniu położyć, szukaj, skąd to słowo pochodzi; obracaj w inszym spadku, liczbie, sposobie, osobie, etc. a dojdziesz bez trudności.