of grammatical terms online
liczba mnoga
Liczba. Kategoria gramatyczna, której podstawowa funkcja polega na sygnalizowaniu jednostkowego lub niejednostkowego (wieloelementowego) charakteru desygnatu rzeczownika. We wszystkich jęz. mających kategorię gramatyczną l. jej podstawę stanowi l. mnoga, czyli (łac.) pluralis (wielość desygnatów) i l. pojedyncza - singularis (brak sygnalizacji wielości desygnatów).
Quotations
Liczba mnoga.
N. Oni.
Ten, ta, to, ma przyp. 1. l. m. w rodz. m. ci.
W tym wzorze w 5tym i 7mym przyp. l m. zachodzi zamiana głosek.
Zawsze, kiedy 2gi przypadek liczby mnog. tym sposobem uformowany, brzmi za twardo, dodaje się e albo ie.
Niektórzy kończą przyp. I. w liczb. mn. na i, np. osi, ale lepiej jest osie.
Liczby są dwie, pojedyncza, np. znam, znasz, zna; i [liczba] mnoga, np. znamy, znacie, znają.
Słowa nieosobiste nie mają więcej jak 3cią osobę l. p. i mnogiej we wszystkich czasach, np. błyskać się, błyska się, błyskało się, będzie się błyskało, albo błyskać się będzie, niech błyska się, błyskałoby się, błyskający się, błyskanie się.
Liczba mnoga, numerus pluralis.
Liczba mnoga tworzy się poprzez dodanie głoski s do rzeczownika liczby pojedyńczéj.
Liczba mnoga.
Stosownie do tego, czy mówimy o jednéj osobie lub rzeczy, czy też o wielu osobach lub rzeczach, rzeczownik jest w liczbie pojedyńczej lub mnogiej.
Liczba mnoga używa się, kiedy o wielu jednakich przedmiotach mówimy; np. kamienie, drzewa, miasta, narody.
Jeżeli w liczbie mn. rzeczownik męski osobowy, użyty jest w formie rzeczowéj, wtedy i przymiotnik ma odpowiednią, końcówkę rzeczową: -e.
Rzeczowniki powyższe odmieniają się w l. mn. regularnie podług rzeczownika: król.
Imiesłowy.
Współczesne.
(tworzą się z 3-éj osoby liczb. mnog. czasu teraźn. trybu oznajmującego przez dodanie końcówek: c, cy).
Jeżeli w czasownikach zakończonych na -ić -eć, ostatnia spółgłoska tematowa jest cienka, takowéj w I-éj osobie l. poj. i 3-éj osobie l. mnog. odpowiada gruba.
W następujących czasownikach spółgłoska tematowa twarda nie mięknie w 1-éj osobie licz. poj. i w 3-éj osobie licz. mnogiéj.
VI. przyp. l. mn. w deklinacyi przymiot. i zaim. w rodzaju męskim (tak przy osobowych jak rzeczowych) ym i (imi), a w rodzajach żeń. i nij. emi: pilnymi uczniami, siwymi końmi, okrągłymi stołami, ale: z kochanemi siostrami, wielkiemi dziełami.
Zakończenie a — y. I. a) Przyswojone rzeczow. z łacińskiego i greckiego, tam nijakie a u nas męskie, mają w 1. przyp. l. m. — a (na 1. miejscu) obok — y.
§ 23. Mówimy: nasz ojciec, nasi ojcowie; jedno jabłko, cztery jabłka; biała mysz, trzy białe myszy i t. d. Rozróżniamy więc w rzeczownikach i liczbę, t. j. ilość osób lub rzeczy. W języku polskim mamy dwie liczby: pojedynczą i mnogą.
§ 36. W I-ym przypadku licz. mnogiej mówimy: ci aniołowie lub anieli; owi chłopi, tamci panowie, sami goście, ci kupcy, chłopcy; te konie, owe chłopy, owe Włochy, tamte pany, same doktory.
§ 37. W IV-ym przyp. licz. mn. mówimy — kogo? co? aniołów, panów, wójtów; — kogo? co? konie, liście, stoły, gościńce.
Wyraz albo oznacza jeden przedmiot, i wtedy powiadamy, że jest w liczbie pojedynczej, albo też (w niedokładny sposób) wskazuje wielość przedmiotów za pomocą form liczby mnogiej.