Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

czas teraźniejszy praesens

Hasło w cytatach: czas teraźnieyszy
Język: polski
Dział: Fleksja (współcześnie)
EJP 1991, 39 Definicja współczesna

Czas jest kategorią fleksyjną czasownika [...]. Członem nienacechowanym w obrębie kategorii czasu jest cz. teraźniejszy (nieprzeszły), oznaczający najczęściej współczesność zdarzenia w stosunku do momentu mówienia lub in. momentu czasowego odniesienia wyznaczonego przez kontekst.

Cytaty

Czasów liczy się 9 dla ich bliskiego z sobą powinowactwa w następuiącym porządku: I. T. : Teraźnieyszy. II. Z.N.: Zeszły Niedokonany pewny. III. A. II: Aoryst Wtory czyli Zeszły Niedokonany bez ograniczenia. IV. P. II: Przyszły Wtory. V. P. I: Przyszły Pierwszy VI. P.W.N.M.: Przyszły wnet nastąpić mający. VII. A. I.: Aoryst Pierwszy, czyli Zeszły Dokonany bez ograniczenia. VIII. Z. D.: Zeszły Dokonany pewny. IX. Z.W. N.D. Zeszły więcey niż Dokonany.

Żodźéy tur atmaynas; per czesus (przez czasy,) kuriu ira kiatury tykry: kt: (Czas teraźnieyszy) czesas dabarties, kas dabar stoies, kt: czytam skaytau.

To znów częstsze jest -va w czasie teraźniejszym niż przeszłym, lub naodwrót. i t. p.

W związku z formą złożoną czasu przeszłego jest czas teraźniejszy słowa być.