Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

rodzaj czynności ciągły

Hasło w cytatach: ciągły rodzaj, ciągły rodzaj czynności, rodzaj ciągły
Język: polski

Cytaty

Jeżeli w przebiegu rozwijającej się czynności uwydatniamy tylko sam czas jej trwania, t. j. bierzemy pod uwagę przede wszystkiem jej moment początkowy i końcowy, to tak ujmowaną czynność wyrażamy za pomocą rodzaju perduratywnego, czyli ciągłego, nap. przesiedzieć, przenocować.

Nie możemy się tu bliżej zastanawiać nad systemem prof. Szobera, może jednak nie będzie bez korzyści przedstawić jego całość, tem bardziej, że w „Gramatyce" jest on omówiony w całości, ale niema tam tablicy, któraby zestawiła i unaoczniła poglądowo wszystkie jego szczegóły [...]. Tę tablicę właśnie tu podajemy:

A. Zakres trwania rodzaj 1. niedokonany „ 2. dokonany [...]

D. Przebieg czasowy rodzaj 1. chwilowy, momentalny: mrugnąć [...]

6a. ciągły, perduratywny dk.: przesiedzieć b. ciągły, perduratywny ndk.: przesiadywać

Ciągły rodzaj, p. czasowniki I B 20.

Czasowniki (verbum, słowo), wyrazy oznaczające czynności lub stany: Z uwagi na znaczenie odróżniamy: I. Rodzaj (postać, sposób) czynności: [...] B. ze względu na przebieg czasowy , jego charakter i wynik: 1. ★jednokrotny [...]; 2. ★wielokrotny [...]; 20. ciągły, perduratywny, czynność z uwydatnionym początkiem i końcem, np. przeczekać.

Różnicę czynności lub stanu pokazuje takie zestawienie: napiszę - będę pisać, przyniosę - będę nosić [...] Zestawione parami czasowniki nazywają tę samą czynność lub ten sam stan, odnoszą się tak samo do przyszłości, jednak ich znaczeniowa różnica jest wyraźna. Kiedy mianowicie czasowniki pierwsze w parze nazywają chwilowy rodzaj czynności (stanu) - czasowniki drugie w parze przedstawiają rodzaj ciągły.