Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

współgłoska mocna

Hasło w cytatach: współgłoski mocne
Język: polski
Dział: Fonetyka (współcześnie)

Cytaty

Współgłoska, v. Spółgłoska, i, lm. i, ż. gram. dźwięk wydany przez organa mówienia, litera v. głoska, która tylko wspólnie z jakąś samogłoską może się wymówić, a przynajmniéj nigdy nie stanowi sylaby. Wszystkie współgłoski przez wzgląd na organa urabiania, dźwięk, moc, trwanie, postać i t. d. dzielą się na: a) twarde, np. b, f, d, p; b) miękkie, np. ć, j, ń, p', ź, c) wargowe, np. b, f, m, w, w': d) językowe, np. d, ł, n, dź, ń; e) podniebienne, np. g, k, b, lecz i językowe do tychże podniebiennych zaliczają; f) syczące, np. c, ć, s, sz; g) chwilowe, lub odbite, np. b, d, t; h) trwające lub nieodbite, np. f, h, s, w; 1) słabe, np. b, d, g, w; k) mocne, np. p, h, k, f, s; l) płynne, np. l, m, n, ń; m) pojedyńcze, np. c, d; n) złożone lub dwójki, np. ch, cz, rz, sz. Przybierająca współgłoska, ob. Przybierająca.

Badacze ogólnie nazywają samogłoski mocnemi, a współgłoski słabszemi, bo opierają się we wymowie te ostatnie na samogłoskach wyraźnie tak przed, jak po nich znajdujących się. Tak jest rzeczywiście, ale podziału współgłosek na [współgłoski] mocne i słabe, jak jest u obcych narodów, nie możemy wcale przyjąć; lecz swój podział i porządek ściśle zachować jak wskazują te przyjimki.