Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

czas przyszły futurum

Język: polski
EJP 1991, 39-40 Definicja współczesna

Czas jest kategorią fleksyjną czasownika [...]. Cz. przyszły [oznacza] akcję mającą się zdarzyć w przyszłości; formy cz. przyszłego często ponadto sygnalizują postawy modalne (por. np. użycie czasu przyszłego w funkcji trybu rozkazującego: Pójdziesz tam natychmiast!).

Cytaty

PRZYSZŁY [...] – gram. przyszły czas futurum (sv. futurus) R n4v; rozne, co się w przyszłym czasie jakoby cirpiące w<y>mowią neutro passiva, sc. verba R v6v (md); rodzaje Rozne, co sie w pr[z]yszłym czasie jakoby cirpiące wymowią genera neutropassiva RN (k. tyt.). Zob. DAWNY, PRZESZŁY.

Czás znaczy kiedy się rzecz dzieje. Słowá trzy czásy mają, ktore są, teraźniejszy, przeszły, i przyszły.

Le futur. Czás przyszły. [...] J'aurai, Ja będę miał, miałá.

Futur. Przyszły czás.

Czas Przyszły. Futur [...]. Je serai. ja będę.

P. Wiele jest Czasow? O. Jest ich tylko trzy właściwie, le présent, teraźniejszy; le passé, przeszły; et l'avenir, przyszły; dla tego te Czasy nazywać będziemy trois temps naturels, trzy właściwe czasy. P. Zda mi się, że się więcej czasow znajduje w Sposobieniach Czynosłow? O. To prawda, wyliczyliśmy ich jedenaście [...]. Ale te wszystkie Czasy należą do jednego ze trzech właściwych Czasow [...]. P. Ktore są trzy Właściwe Czasy Czynosłow? O. Są te: Teraźniejszy (Présent), Przeszły Nieoznaczony (Prétérit Indéfini), i Przyszły (Futur).

Czas Przyszły znaczy po prostu rzecz ktora się ma stać w czasie ktory jeszcze nie przyszedł; jako gdy mowię: j'aurai de l'argent.

Czasowniki mają rozmaite czasy. Tak na prz.: czytam, czytasz, czyta, czytamy, czytacie, czytają — jest czas teraźniejszy; czytałem, czytałeś, czytał, czytaliśmy, czytaliście, czytali jest czas przeszły; przeczytam, przeczytasz, przeczyta, przeczytamy, przeczytacie, przeczytają — jest czas przyszły.

Czas przyszły (tempo futuro) ma następujące zakończenia [...].

Czas (tempus) forma czasownika, wyrażająca stosunek chwili czynności do chwili mówienia lub do chwili innej czynności. Ze względu na stosunek czynności do chwili mówienia rozróżniamy czas: ★teraźniejszy (praesens); ★przeszły (praeteritum): [...] ★przyszły (futurum).

Forma czasu przyszłego jest złożona z formy osobowej będę, będziesz, będzie, będziemy, będziecie, będą oraz z formy dawnego imiesłowu przeszłego [...] lub z formy bezokolicznika. Wszystkie te trzy sposoby wyrażania czasu przyszłego są na równi używane i jednakowo poprawne.

Forma czasu przyszłego ma też znaczenie czasu przyszłego, tzn. nazywa wydarzenie późniejsze niż chwila mówienia o nim [...]. Czasem nazywa ona wydarzenie następujące po innym wydarzeniu rozgrywającym się w teraźniejszośći, przeszłości lub przyszłości, a wskazanego w drugim zdaniu tego samego zdania złożonego [...] Czynność, o której mówi forma czasu przyszłego, jest wyrażona jako trwająca, nie skończona w przyszłości.