terminów gramatycznych online
związek członów zdania
Język: polski
- Część I (wstępna): Jes/1886
- Dialekty języka polskiego: Nitsch/1923
- Nauka o zdaniu: Kl/1939
- O częściach mowy w ogólności: Bor/1830
- Słowniczek: Gaert/1927
Cytaty
Przysłówek wyraża jaką okoliczność słowa, a kładzie się nie tylko ze słowem, ale i z innemi częściami Mowy związek z nim mającemi: np. pięknie, arcy, i t. d. arcy-kapłan.
Gdybyśmy się, dajmy na to, tak wyrazili: Zapał ... praca zdobi człowieka, myśl nasza byłaby całkiem niezrozumiałą [...]. Lecz powiedzmy tak: Zapał do pracy zdobi młodzieńca, a myśl stanie się jasną, bo wyrazem: do oznaczyliśmy dokładnie, jaki to stosunek, jaki związek zachodzi między pojęciami: zapał... praca.
Najmniej ich na Mazowszu, gdzie stanowczo zwyciężył związek z nowemi przyimkami z. od.
II. Stosunek wzajemny części zdania: Człony utożsamiające (określane) i odróżniające (określające). Związek członów: A. ★współrzędny (parataktyczny), formalnie spójnikowy, np. ojciec i matka... lub niepołączony, np. ojciec, matka. B. ★podrzędny (hypotaktyczny).
Związki w zdaniu. Poszczególne części zdania łączy ze sobą pewien stosunek, wynikający z ich znaczenia i roli, jaką pełnią w zdaniu. Stosunek ten jest współrzędny, keśli dwie lub więcej części zdania łączących się z sobą na podstawie znaczenia są równie ważne [...]. Drugi możliwy stosunek części zdania jest niewspółrzędny, jeśli jedna część zdania zależy od drugiej, ale ją określa.
Związkiem nazywamy zespół dwu członów zdania połączonych stosunkiem niewspółrzędnym. Jeden z tych członów jest nadrzędny i określony, drugi podrzędny i określający.