Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

związek podrzędny

Hasło w cytatach: podrzędny, podrzędny związek
Język: polski

Cytaty

Składnia rządu. Związek współrzędny i podrzędny. Rodzaje związku podrzędnego: rząd, zgoda i przynależność.

Związek, zachodzący między częściami podmiotu rozwiniętego lub orzeczenia rozwiniętego, może więc być dwojaki: łączą się one z sobą albo na podstawie zależności, albo też na podstawie równorzędności; w pierwszym razie mamy do czynienia ze związkiem podrzędnym, w drugim — ze związkiem współrzędnym.

Podrzędny związek, p. zdanie II.

II. Stosunek wzajemny części zdania: Człony utożsamiające (określane) i odróżniające (określające). Związek członów: A. ★współrzędny (parataktyczny), formalnie spójnikowy, np. ojciec i matka... lub niepołączony, np. ojciec, matka. B. ★podrzędny (hypotaktyczny), formalnie: a) ★zgody, np. piękny kwiat; b) ★rządu, np. brzeg rzeki; c) ★przynależności, np. chcę słyszeć.

Stosunek części zdania złożonego: a) podrzędny (zdanie nadrzędne i podrzędne), formalnie niepołączony, np. nie wiem, kiedy powrócę do domu; spójnikowy, np. wiem, że jutro odjadę i względny, np. znam człowieka, który umie pracować za wielu.

Z chwilą uzyskania niepodległości i organizowania na nowo szkolnictwa polskiego przystępując do nauczania języka ojczystego językoznawcy polscy na zjeździe w roku 1921 uchwalili zrąb terminologii gramatycznej [...].

Składnia: [...], okolicznik, przydawka, dopełniacz, dopowiedzenie, związek współrzędny, podrzędny, zdanie złożone współrzędnie, podrzędnie, współrzędne, łączne, przeciwstawne, główne, poboczne, nadrzędne, podrzędne, podmiotowe, orzecznikowe, określeniowe, przedmiotowe [...].