Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

wyraz

Język: polski
EJO 1999, 645-646 Definicja współczesna

Wyraz. Rozumiany potocznie jako najmniejsza znacząca jednostka jęz. wykazująca względną samodzielność składniową jest w rzeczywistości terminem wieloznacznym, którego definicja zależna jest od płaszczyzny jęz., dla której pojęcie "wyraz" ma być definiowane. Niezbędne jest wyróżnienie co najmniej czterech odrębnych pojęć obejmowanych tradycyjnym terminem: wyraz fonologiczny, wyraz ortograficzny, wyraz gramatyczny, wyraz słownikowy, czyli leksem, wyraz tekstowy. Jako synonimu terminu „wyraz" używa się niekiedy określenia „słowo"

Cytaty

Język ludzki jest to zbiór giestów i wyrazów, przez ludzi dla zrozumienia się wymyślonych.

Każdy a przeto i polski język składa się z wyrazów. B. Wyrazy nasze, co do swej natury, są głosami przez usta wydanemi; co do znaczenia zaś, są znakami rozmaitych wyobrażeń naszych, np. papier, pióro, kwiat, człowiek, Bóg i t. d.

Wyrazy są nieprzeliczone, a podług różności narodów rozmaite.

Wszelki głos ludzki znaczący jakie wyobrażenie zmysłowe zowie się wyrazem.

Wszystkie atoli [wyrazy] dadzą się podzielić: 1. Na odmienne, a temi są: imię rzeczowne, przymiotne i liczebne, zaimek, słowo i imięsłów. 2. Nieodmienne: przysłówek, przyimek, spójnik i wykrzyknik.

Wszelka część mowy, czyli wszelki wyraz.

Wyraz jest to część mowy, mająca jakieś znaczenie w myśli.

Слово, wyraz, выражаетъ какое либо понятіе или чувствованіе, напр. przyjaciel, morze, skromność, dobry, pięć, ja, szanować, czytający, biała, jutro, między, zatem, ach!, aj!

II. Wyrazy jako całości ze względu na znaczenie (części mowy): A. Wyrazy samodzielne: 1. imiona (nomina): a) rzeczownik (substantivum), b) przymiotnik (adiectivum), c) liczebnik (numerale).

Kl/1939, s. 4 Definicja

Wyrazy języka są bowiem znakami dźwiękowymi, a w piśmie optycznymi, znakami, które wskazują i nazywają przedmioty, właściwości, czynności, stany.

Wyraz stanowi głoska lub zespół głosek posiadający pewne znaczenie.