terminów gramatycznych online
przysłówek czasowy
Język: polski
Cytaty
[...] Podobnież używamy przysłówka czasowego kiedy, zamiast który, gdy się tenże odnosi do czasu ściśle nieoznaczonego, np. Minęły już czasy ciemnoty i niewoli, kiedy stan rzemieślniczy nie miał poważania w społeczeństwie, kiedy praca uważana była za coś poniżającego.
Przysłówki czasowe: wtedy, teraz, dziś, wczoraj, zawsze, zawżdy, już, jeszcze, dawno, potém, dopóty, póty, dotąd, odtąd. — Tu należą względne: kiedy, odkąd, dokąd, dopóki; - i nieoznaczone: kiedyś, kiedykolwiek, kiedybądź, kiedyindy, itd.
Przysłówki czasowe na zapytanie Kiedy? np. Jedziesz, po-Jedziesz, Jechałeś, pojechałeś, Jdziesz, pojdziesz itd.
Mowa polska zawiera cztery główne klasy przysłówków temi są najprzód 1 klasa.
1) Zwyczajne; które się używają przed wszystkiemi słowami i dzielą się na rozmaite odcienia.
2) Jmiesłowowe krasomówcze; wszystkie powstałe z jimiesłowów czasu terazniejszego.
3) Przymiotnikowe: z wszystkich trzyrodzajowych przymiotników powstałe.
4) Czasowe; z określeń czasu powstałe, i tworzące z przysłówków jeszcze trzyrodzajowe przymiotniki.
IVPrzysłówki czasu, czyli czasowe.
Na pytanie: „Czy już czas? Odpowiada się: Czas już! np. wstać, iść, jechać, uczyć się pracować. Na pytanie: Kiedy? Odpowiada się Wtedy.
[…] Oprócz wyliczonych rodzajów zdań czasowych istnieje jeszcze jeden typ zupełnie odrębny. W zdaniu nadrzędnym poprzedza jako odpowiednik jeden z przysłówków czasowych: już, jeszcze (nie), ledwie, zaledwie, tylko co, właśnie z czasem przeszłym lub zaprzeszłym (omawianym niekiedy przez słowo zdążył z bezokolicznikiem); po czym następuje zdanie czasowe, zaczynające się od spójnika czasowego gdy lub aż tu, aliści, często w połączeniu z przysłówkami: nagle, w tym raptem, niespodzianie, nareszcie itp. ze słowem w czasie przeszłym dokonanym lub teraźniejszym historycznym [...].
Przysłówki (advérbios) są części mowy, któremi odpowiadamy na pytania jak? gdzie? kiedy? Przysłówki określają czasowniki i przymiotniki pod względem sposobu, miejsca, czasu i t. p. [...].
3)Przysłówki czasowe są:
cedo wcześnie, tarde późno, de manhã - rano, de tarde - wieczór, logo zaraz, hoje dzisiaj [...].
Przysłówki określają czasowniki i przymiotniki pod względem czasu, miejsca, sposobu, stopnia i t. d.
§ 126. Podług tego znaczenia swego dzielą się przysłówki na:
- Przysłówki czasowe:
wtedy, teraz, dziś, wczoraj, jutro, zawsze, już, jeszcze, dawno, potem, dotąd, odtąd, póty, wnet, kiedy, odkąd, dopóki, kiedyś, kiedykolwiek; długo, ciągle, krótko, rankiem, nocą i t. d.
Przysłówki czasowe: hooje (dziś), hontem (wczoraj), antehontem (przedwczoraj), cedo (rano), tarde (późno), nunca (nigdy) [...].
§ 339. Mała tylko część przysłówków tworzy się z pomocą szczególnych przyrostków, a mianowicie są to przysłówki, utworzone od rdzeni zaimkowych w okresie prasłowiańskim. Do nich należą przysłówki czasowe i miejscowe, używane także w funkcji spójników: gdy — cum, dum, postquam, quando, si Fl., gdyż — cum Fl., postquam Gn., si Gn.; kiegdy Kśw., 1398 Hube Zb. 95; 1449 MMAe. XIII. 386; kiedy Fl., 1387 Leksz. I nr. 229.
Powiązane terminy
- domyślnik (przysłówek domyślny, narzędnikowy)
- przysłówek dążności i nalegania
- przysłówek domyślny
- przysłówek imiesłowowy krasomówczy
- przysłówek narzędnikowy
- przysłówek przyczynowy i tłumaczący
- przysłówek warunkowy
- przysłówek wątpliwości
- przysłówek wnioskowy
- przysłówek wniosku
- przysłówek zwyczajny odpowiadający
- przysłówek zwyczajny pytający
- przysłówek życzenia i obietnicy