terminów gramatycznych online
asymilacja ogólnie
Język: polski
Geneza: łac. assĭmilatio 'podobieństwo'
- Asymilacja morfologiczna, semazjologiczno-morfologiczna i semazjologiczna: BdC/1915
- Deklinacja: ŁośFl/1923
- Historyczna fonetyka czyli głosownia: Rozw/1923
- IV. Rozwój polskiej terminologii gramatycznej po Kopczyńskim: Kor/1961
- Słownik, t. 1: A-G: SW/1900-1927
- Słownik, tom I (A-C): Dor/1958–1969
Cytaty
Asymilacja i blm. [...] jęz. upodobnienie: A. fonetyczna, morfologiczna.
Normalne funkcjonowanie objektywnego myślenia językowego polega właśnie na ciągłej i nieustającej asymilacji, na ciągłym i nieustającym ożywianiu niezrozumiałego przez wiązanie go ze zrozumiałym, na ciągłym i nieustającym uznaczeniowieniu i utypowieniu.
[...] Ta ostatnia forma w najdawniejszych znanych zabytkach polskich pisana czso jest już formą mianownika (lub biernika), z niej też przez asymilację i ściągnięcie spółgłosek powstała (w XV w.) forma co, a natomiast na gruncie polskim przedhistorycznym powstała nowa forma czego analogiczna do kogo.
Nieznane dawniej polszczyźnie jak i innym językom słowiańskim f i zastępywane w starszych zapożyczeniach z obcych języków przez p [...] rozwinęło się z biegiem czasu na gruncie polskim przez kombinatoryczny zanik dźwięczności głoski w, a w połączeniu z poprzedzającem p nawet usamodzielniło wskutek asymilacji i uproszczenia całej grupy.
Rezultaty obejmuje się rozmaitemi nazwami, charakteryzującemi zjawisko właśnie ze względu na stosunek rezultatu do poprzedniej fazy: asymilacja, dysymilacja, zanik, epenteza itd.
Asymilacja ż I blm [...] 4. jęz. p. upodobnienie: Asymilację na odległość mamy w „sierść” zam. „szerść”, „szerszeń” zam. „sierszeń”. Łoś Gram. 1, 198. ∆Asymilacja fonetyczna «upodobnienie głosek». ∆Asymilacja morfologiczna «upodobnienie wyrazów pod względem budowy». <łc. assimilatio = upodobnienie>.
Szereg nowości z wyjątkiem terminologii składniowej przynosi gramatyka F. K. Malinowskiego.
Terminologia. Litera vocalis a, e, o — jasna, prosta, á, é, ó — ciemna, pochylona, litera consonans dentalis — zębowa, alveolaris — przyciskowa, palatalis — pieszczona, explosiva — chwilowa, continua — trwała, spirans — powiewna, liquida — płynna, consonans dura — pierwotna, mollis — pochodna, oralis — ustna, nasalis — nosowa, fortis — mocna, lenis — słaba, alternatio — wymiana, assimilatio — upodobnienie, assymilacyja.