Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

spółgłoski podniebienne

Hasło w cytatach: podniebienne
Język: polski
Dział: Fonetyka (współcześnie)
  • Głosownia (Fonetyka): Kr/1917
  • Obejmujący uwagi poprzednicze nad głoskami, nad jich rozmajitym podziałem i nad jich naturą: Żoch/1838
  • Terminologia brzmień: KarłT/1885
  • Словопроизведенiе [Źródłosłów]: Grub/1891

Cytaty

Autor [Muczkowski] mówi (wydanie piérwsze w roku 1825 w §. ósmym) „Nadto dzielą się spółgłoski według organu, którym się wymawiają na: Wargowe: b, f, m, p, w, Podniebienne: c, d, dz, l, n, t, r, s, z. Gardłowe: ch, cz, dź, g, h, k, sz, ż.” W drugiém wydaniu z roku 1836, §. 15 mówi: „Spółgłoski ze względu na narzędzia mowne, któremi je urabiamy, dzielą się na: Wargowe: b, f, m, p, w. Językowe: c, d, dź, ł, 1, n. r, s, t, z. Gardłowe: cz, g, ch, h, k, dż, sz, ż.”

SPÓŁGŁOSKI [...] Przeciągłe. Głośne Ciche. Podniebienne [Głośne] j [Ciche] j. Nosowe [Głośne] m n [Ciche] m n. Powiewne [Głośne] w [Ciche] f. Przydechowe [Głośne] h [Ciche] ch. Drgające [Głośne] r ł [Ciche] r ł. Syczące [Głośne] z [Ciche] s. Szumiące [Głośne] ż [Ciche] sz. Spółprzeciągłe [...] Doraźne.

Согласныя буквы по органамъ, употребляемымъ для ихъ произношенія, раздѣляются на: [...] 3. Поднебныя (Podniebienne) – Твердыя: g, k, ch, h. Мягкія: dż, dz, ż, c, cz, sz, ż, ź.

Spółgłoski dzielą się jeszcze na twarde (niepodniebienne) i miękkie (podniebienne); twarde: b p m f w t d c dz cz dż s z sz ż ł r n k g ch [;] miękkie: bi pi mi fi wi ć dź ś ź l ń ki gi chi j.