terminów gramatycznych online
przechodzić
Język: polski
Cytaty
Lecz piszmy łódź, nie łóć, bo w odmianie grammatycznéj tego wyrazu, końcowe dź przechodzi tylko na środkowe bez żadnéj nawet zamiany np. łodzi, łodzią, łodziami.
Jeżeli były dwie spółgłoski miękkie; wtedy z przyczyny a obie przechodzą na zmiękczone np. obwieścił – obwieszczał i t. d.
§. 43. Z źródłosłowów pochodnych należą tutaj źródłosłowy przyrostkiem -i (§. 28) urobione: czyni-ę=czynj-ę zam. czynj-a-m zam. czyni-a-m (i przed samogł. przechodzi na j czyli spółgłoszczeje).
W rodzaju męskim giną oba a, a k + j przechodzi według zasad głoskowni polskiéj najprzód na tj, potem na c, w rodzaju żeńskim przechodzi tym sposobem ka + jâ na ca.
§. 68. Spółgłoski GARDŁOWE k, g, położone przed y, albo przed twardém e (ъ), przechodzą w podniebienne k i g. Tego jednak nie można jeszcze nazywać zmiękczeniem.
→ przechodzi, zamienia się na...
Atoli pamiętać należy, że w dalszéj odmianie tych rzeczowników, é przechodzi na e.
W okresie historycznym zachodziły zmiany następujące: pod względem twardości i miękkości spółgłoski tematowej następowało sporadyczne wyrównanie np. bieresz, biere analog. do biorę, biorą albo też przeciwnie: bierzę, bierzą analogicznie do bierzesz, bierze; w tym wypadku właściwie czasownik przechodził do konjugacji II.
Przy czasownikach lẽžīš itd. trzeba uwzględnić, że w niektórych narzeczach powszechnie e (ē) przechodzi przed ī następnej zgłoski w ẽ.