of grammatical terms online
język narząd
Etymology: psł. *ęzykъ
Język. [...] 3. Anatomiczny organ człowieka odgrywający główną rolę w artykulacji mownej.
Quotations
Álbo téż w wymawiániu słów, jednè ledwie ná tchu człowieczym, drugié ná sámym bądź cienkim i subtélnym, bądź miązszym i grubym głosie: trzecie ná własnym przebiérániu języká sámègo, álbo téż w otwiérániu i w przywiérániu warg záwisły: dla których trudno wymyśláć było liter cáłych: tám zá długim namysłem, jednè áspirátiámi, drugié áccentámi i to róznèmi, trzecié punktámi, álbo kréskami, czwartè diphtongámi znáczyli: y nie literas, ále tonos, sive tenores vocum, dźwięki álbo głós słowá własnègo przezywáli.
L. jest pospolite z inszemi językami, lecz gdy jest przekryślone u gory tak: (ł) własne Polskiemu językowi ma brzmienie, na ktore wyższych zębow językiem dotknąć potrzeba, jako: łaska.
P. Proszę mi to przykładem objaśnić, co się rozumi przez łamanie Głosu? O. Kiedy wymawiam Głoskę a, jednostajny słychać głos, ztąd litera znacząca taki Głos, nazywa się właściwie Głoska (Voyelle), ale kiedy wymawiam ba, ca, da, i inne, słyszę insze brzmienie przydane do Głoski rożnym ruszeniem języka, zębow, warg, a takowe brzmienie (son) nazywa się właściwie Głosu Łamanie, to zaś wyrażają Brzmiące Litery.
Narzędzia mowne są dwa ruchome: język i wargi, a dwa nieruchome: gardło i podniebienie.
Głos ludzki [...] pochodzi z płuc, a urabia się za pomocą ust, krztani, gardła, języka, podniebienia, zębów, warg, nosa i t.d.
(... ) różne części jamy ustnej w rozmaity sposób pracują przy wymawianiu przez nas głosek; nazywa się je też narządami mownymi. Są nimi: wargi, zęby, dziąsła, podniebienie twarde (od linii łączącej ostatnie zęby trzonowe) i miękkie zakończone języczkiem, wreszcie język, w którym wyróżnić można przód (1½ cm końca języka), środek (część pod twardym podniebieniem), tył (reszta języka ku osadzie).