Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

język narząd

Język: polski
Geneza: psł. *ęzykъ
EJO 1999, s. 269-270 Definicja współczesna

Język. [...] 3. Anatomiczny organ człowieka odgrywający główną rolę w artykulacji mownej.

Cytaty

Álbo téż w wymawiániu słów, jednè ledwie ná tchu człowieczym, drugié ná sámym bądź cienkim i subtélnym, bądź miązszym i grubym głosie: trzecie ná własnym przebiérániu języká sámègo, álbo téż w otwiérániu i w przywiérániu warg záwisły: dla których trudno wymyśláć było liter cáłych: tám zá długim namysłem, jednè áspirátiámi, drugié áccentámi i to róznèmi, trzecié punktámi, álbo kréskami, czwartè diphtongámi znáczyli: y nie literas, ále tonos, sive tenores vocum, dźwięki álbo głós słowá własnègo przezywáli.

Syllábá jest jedno ruszęnié językięm z wydánięm głosu ártykulárnégo która może bydź lub z jednéj litery lub z wielu, náp. w imięniu MARYA jest trzy sylláby.

L. jest pospolite z inszemi językami, lecz gdy jest przekryślone u gory tak: (ł) własne Polskiemu językowi ma brzmienie, na ktore wyższych zębow językiem dotknąć potrzeba, jako: łaska.

Głos ludzki [...] pochodzi z płuc, a urabia się za pomocą ust, krztani, gardła, języka, podniebienia, zębów, warg, nosa i t.d.

[...] Każdá zaś spółgłoska jest brzmieniem towarzyszącym głosowi samogłoski, powstającym na początku lub na końcu głosu samogłoski przez uderzenie lub ciśnienie na siebie nárzędzi mównych, np. b, m. Nárzędziá mówne są dwojakie: jedne ruchome, jako to: język i wargi, drugie nieruchome, jakiemi są zęby, podniebienie i gardło.

[…] Samogłoska i wymáwiá się nájwięcéj spłaszczonym kanáłem przez znaczne przybliżenie języka do podniebieniá […].