Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

adverbium

Język: łaciński

Cytaty

PRZYSŁOWIE [...] – 2) gram. 'przysłówek' adverbium i. allocutio przysłowie, ktore kładziemy wedle verbum ku wyjaśnieniu, co ku słowu przykładamy R b1v; adverbium przysłowie, ktore kładziemy wedle verbum ku wyjaśnieniu RN (wykl. przednia); adverbia loci seu localia przysłowia miesca znamionujące i. allocuciones R X2v (md)

Expositis, quae ad literarum affectiones pertinere videbantur, ad dictiones ipsas seu partes Orationis progredimur. Sunt autem ut apud Latinos, ita apud Polonos, octo: Nomen, Pronomen, Verbum, Participium, Praepositio, Adverbium, Interiectio, Coniunctio.

Podział Grammatyki i Mowy. [...] P. Wiele jest rodzajow słow ktorych zażywamy w mowieniu? O. Ośm, ktore nazywamy częściami mowy. P. Ktore są te ośm części mowy? O. Imie czyli Nomen, Zaimek Pronomen, Słowo Verbum, Uczestnictwo Participium, Przekładanie Praepositio, Przysłowie Adverbium, Złączenie Conjunctio, i Wrzucenie Interjectio. Z ktorych pierwsze cztery albo się deklinują, albo koniugują.

P. Co jest Przysłowie [gwiazdka] po Łacinie nazwane Adverbium? [Przypis na dole strony] Może też i przy inszych słowach kłaść się Adverbium, ale że najczęściej trafia się przy werbach, dlatego im się przypisuje.

Te ostatnie cztery części mowy: Prepozycya, Adverbium, Konjunkcya i Interjekcya tym się rożnią od pierwszych czterech, że tamte albo się deklinują, albo koniugują: à te ani się deklinują, ani konjugują.

Używanie Interjekcyi ze spadkami. Kiedy znaczy jaką okoliczność, jako czasu, miejsca, lub wielość czy jakość rzeczy, zgoła się przez nie odpowiada na ktore z tych pytanie: kiedy? gdzie? dokąd? zkąd? ktorędy? wiele? jak? jest Adverbium.

P. Ktore Prepozycye i Adverbia tego spadku potrzebują?

Mowa dzieli się na ośm części. I. Imie, po Łacinie Nomen, jest nazwisko jakiej rzeczy, np: Niebo. II. Zaimek, Pronomen [...] III. Słowo, Verbum [...] IV. Uczestnictwo, Participium [...] V. Przysłowie, Adverbium, tak nazwane, że się przy słowie czyli przy Verbum kłaść zwykło, wyrażając jaką okoliczność, lub sposob, jakim się co dzieje, np. Długo żyje, kto dobrze żyje. VI. Łączenie, Conjunctio [...] VII. Przekładanie, Praepositio [...] VIII. Interiekcya, Interjectio [...].

Partes Orationis. Części składające mowę. Nomen, Imie. Pronomen, Zaimek. Verbum, Słowo. Participium, Ucześtnik, albo, Imie-słow: iż ma uczestnictwo z słowem i z Imieniem. Adverbium, Przysłowek. Praepositio, Przedimek. Interiectio, wrzeszcz albo wykrzyknik. Conjunctio, spojnik.

Adverbium. Przysłowek.