terminów gramatycznych online
czas pierwotny
Język: polski
Cytaty
P. Jak się te Jednostajne Czasy nazywają, z ktorych się insze dają wywodzić? O. Nazywają się Czasy Pierwotne. (primitifs.)
Czynosłowa Nieustawne; ktore są [...] Te ktore nie wychodzą na ogolne Zakończenia Pierwotnych Czasow, jako to, to Czynosłowo coudre, ktorego pierwotne Czasy [...] mają swoje osobliwsze zakończenia, jakich w inszym Czynosłowie nie znajdziesz.
Okoliczność czasu służy Słowóm, któré, jak wiémy, mają różné Czasy, jako to: Teraźniejszy, Przeszły &c. do których dodają Łacinnicy Imiésłów, Supinum nazwany. Z tych czasów, jedné się zowią piérwotné, jako to: Teraźniejszy, Przeszły i Supinum: drugié wszystkie zowią się pochodné, że od jednégo z tamtych trzech pochodzą.
Czasy i osoby główne czyli piérwotne zowią się te, które od innych nie pochodzą; owszem one same są źródłem, od którego się insze czasy i osoby pochodne formują, np. dawać, dawać będę; mogę, mogą, może, możesz, możemy, możecie i t. d.
Czas, u, lm. y, m. [...] 7) = gram. Czas i Czasy; odmiana słów podług czasu. Czas teraźniéjszy, przeszły, przyszły. Czasy pierwotne. Czasy złożone.
Starożytny język polski, równie jak inne słowiańskie, bogatszy był niegdyś w czasy, mianowicie w czasy przeszłe pierwotne czyli niezłożone. Miał bowiem prócz powyższych jeszcze dwa, t. j. aoristus i imperfectum, których tylko ostatnie ślady zachowały się w najdawniejszym naszym pomniku.
Наклоненія и времена [czasy], отъ которыхъ производятся другія, называются прямыми, pierwotnemi.
Czas, u, lm. y [...] 13. gram. rodzaj formy czasownikowej: C. teraźniejszy, zaprzeszły, przeszły, dokonany, niedokonany, pierwotny, pochodny, prosty, złożony, główny, historyczny. ♰ Nieniejszy C. = praesans. ♰ Będący C. = futurym. ♰ Minęły niezupełny C. = imperfectum. ♰ Minęły zupełny czas = perfectum. C. co ś. już dawno stał = plusquamperfectum. Henr.