terminów gramatycznych online
kadencja koniec wiersza; rym
Język: polski
Geneza: śrdwłac. cadentia 'upadek'
- Do łaskawego czytelnika: SkorM/1828
- O wierszopistwie: DwBg/1813
- Prosodia: SzyGram/1767
- Przypisy do grammatyki na klasę III: Kop/1783
- Rozdział VI. O wierszopisarstwie: Kop/1785
- Rozdział VI. O wierszopistwie polskiem i łacińskiem: Kop/1783
- Słownik, t. 2: H-M: SW/1900-1927
- Zbiór abecadłowy rzeczy: DwBg/1813
Intonacja. Melodyczna charakterystyka wypowiedzenia (zdania), polegająca na zmianach wysokości tonu w trakcie jego wypowiadania. Różnice przebiegu melodycznego [...] są wskaźnikami różnic semantycznych między wypowiedzeniami: dla zdań oznajmujących (a także wykrzyknikowych i rozkazujących) charakterystyczne jest występowanie kadencji - obniżenia tonu ostatniej sylaby poakcentowej.
Cytaty
P. Na czym zawisło sk[ł]adanie wierszow Polskich? O. Na trzech rzeczach, to jest: na liczbie Syllab, na Cezurze, i Kadencyi.
P. Co jest Kadencya? O. To słowo z Łacinskiego cado znaczy niby spadanie, ktorego my używamy do wyrażenia składności słow sobie w zakończeniu podobnych. P. Coż trzeba uważać koło Kadencyi? O. 1. Kadencya zabiera połtory Syllaby, to jest: jaka jest ostatnia syllaba i wokala poprzedzająca w jednym słowie; taka też powinna być ostatnia syllaba i wokala poprzedzająca w drugim, ktorego do kadencyi dobieramy.
III. Koniec Wiérsza.
Nazwany Kadéncyą, składém, a nájlepiéj rymém, zawiérá w sobie półtoréj jednakiéj zgłoski, np. nagr-o-da, szk-o-da.
III. Rymy czyli Kadéncye.
Rym czyli Kadéncją.
Koniec Wiersza nazwany kadéncyią, skłádem, a nájlepiej rymém, zawiérá w sobie półtoréj jednakiéj zgłoski, np. nagr-o-da, szk-o-da.
Kádéncyiá czyli koniec Wiérsza albo rym, i prawidła 160, 161
Co do składni i szyku części mowy z załączonych wyciągów obrazów myśli w Samskrycie, w mowie najczęsciéj wiązanéj miarą iloczasu, tudzież iloczasu i zakończenia wiersza (kadencja), zwłaszcza w dalszym ciągu przypisów; przekonają się, że szyk wyrazów i słów w Samskrycie czyli składnia, jest wolną, do sławiańskiéj najbardziéj zbliżoną.
Kadencja, i, lm. i [...] 2. jednakowe akcentowanie końcowych zgłosek w następujących po sobie wierszach, spadek: Jest K. i esencja. Prz. Częstochowskie kadencje (= liche rymy).