terminów gramatycznych online
kreska diakryt
Geneza: od krysić, kresić 'robić kreski, linie'
Cytaty
Ortografia uczy litery dobrze wymawiać, i bez błędow [skreślone: ze znakami ortograficznemi] z kryskami i innemi znakami pisać.
P. Wielu i jakich Akcentow zażywają Polacy? O. Dwoch: ostrego; ktory się pisze (ʹ), i ciężkiego; ktory się pisze tak (ˋ), tudzież jednej kropki nad literą tak (ż). Procz tego przydane do niektorych liter kreski ich brzmienie odmieniają.
Po trzecie gdy mu się przyda kreska u końca tak: ę, wymawia się niby troche dotykając n, na kształt Francuskiego en, w słowie mien.
Z bez kropki i kreski pospolitą inszym językom ma pronuncyacyą, naznaczone kropką grubo się mowi; kreską czyli akcentem; cienko, jak gdyby j lub i następowało nap: bez, też, wėź
Ortografia uczy litery dobrze wymawiać, i bez błędow z kreskami i innemi znakami pisać.
Po czwarte kreska przekreślająca z ukosa literę l u gòry, jako (ł).
Znaki Ortograficzne są pewne krèski lub kropki, ktore się, nie już nad literami, jak akcenta, lecz między słowami, lub przy zawartym jakim sensie kładą.
Teraz używają jednej tylko kreski nad Samobrzmiącemi, dla wytchnięcia różnego uderzenia, w rzeczeniach różnego znaczenia, a jednego wymawiania, i podkówki nad Й. dla objawienia krótkości.
Nadwierszowanych znakow dwa w używaniu. 1.) Kreska dla pokazania różnej mocy w podobnych rzeczeniach: потóмъ, potym, i пóтóмъ, potem [...] 2.) Podkówka nad Й.
W ogóle więc spółgłosek miękkich, co oznaczają się kréskami, łagodzą się wyraźném i z doliczonemi trzemi w wyrazach obcych, będzie osiemnaście.
Spółgłoski miękkie (oprócz l) na końcu zgłosek zawsze, a w środku zgłosek przed drugą spółgłoską leżące kréskują się […]; na początku zaś i we środku sylab przed samogłoską miękczą się przez stosujące po nich i, które zastępuje kréskę, jeżeli po niém następuje samogłoska [...], albo to i jest samogłoską i razem znakiem miękczenia, kiedy nie ma więcéj samogłosek w téjże sylabie [...].
Między samogłoskami wyróżniamy: 1) czyste (otwarte): a, e, i, o, y; 2) nosowe: ą, ę; 3) ściśnione (oznaczane u góry kreską): ó, e.