Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

rodzaj męski

Hasło w cytatach: męski
Język: polski
Geneza: kalka łac. genus masculinum
Dział: Fleksja, Części mowy (współcześnie)
  • O pewnych zmianach w zdaniu złożoném: Gr/1861
  • Słowniczek: Gaert/1927
  • Zawierający wyliczenie imion, odmieniających się przez przypadki, jich odmiany i nazwisk: Żoch/1838
EJO1999, 496-497 Definicja współczesna

Rodzaj gramatyczny [...]. Obok systemu dwuczłonowego: rodz. męski (łac. masculinum) - rodz. żeński (femininum) (np .jęz. franc.), i trójczłonowego, w którym oprócz męskiego i żeńskiego istnieje rodz. nijaki (neutrum) (np. w jęz. ang., niem.). występują w nich systemy oparte na innych jeszcze cechach przedmiotów, np. żywotności / nieżywotności (np. ros., pol.), osobowości / nieosobowości (pol.).

Cytaty

Rodzajów w języku polskim mamy cztéry, to jest [rodzaj] męzki np. człowiek, kamień; żeński np. kobiéta, ławka; nijaki np. dziécię, pole; i obojętny tylko w liczbie mnogiéj używany np. konie, owce.

Jeżeli w zdaniu znajduję się kilka podmiotów żywotnych a jednym z nich jest rzeczownik osobowy męski, kładzie się orzecznik w liczbie mnogiéj w rodzaju męskim, w osobie przedniejszéj; przedniejszą zaś jest osoba pierwsza od drugiéj, druga od trzeciéj; n. p. Ja i ty jesteśmy dzisiaj zatrudnieni. Ty i brat zwiedzicie góry karpackie. Ojciec i matka powrócili z podróży.

Męski, p. rodzaj.

Rodzaj wyrazów: ★męski (masculinum), ★żeński (femininum) i ★nijaki (neutrum). W liczbie mnogiej też ★męsko-osobowy (pilni chłopi orali) i ★rzeczowy (pilne chłopy orały).