Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

rodzaj obojętny

Hasło w cytatach: rodzaj oboiętny
Język: polski

Cytaty

Rodzaiow iest trzy: Męski, Białogłowski, y oboiętny.

Nie masz i w tém wielkiéj precyzyi, gdy mówiąc zbiorowo o osobach, podciągam kobiéty pod rodzaj męzki: ci rodzice dobroczyńcy; a mówiąc o całych narodach i ludach, znowu nie wiem podług jakiéj precyzji podciągać je muszę pod rodzaj żeński czyli obojętny: te ludy, te narody, a nie ci ludowie, narodowie.

Rodzajów w języku polskim mamy cztéry, to jest męzki np. człowiek, kamień; żeński np. kobiéta, ławka; nijaki np. dziécię, pole; i [rodzaj] obojętny tylko w liczbie mnogiéj używany np. konie, owce.

Obojętny, a, e, p. [...] 8) = rodzaj; gram. męzki v. żeński (w rzeczownikach niektórych zakończonych na twardą spółgłoskę, . w rzeczow. dwurodzajowych). Obręcz używa się w rodzaju męskim i żeńskim, jest więc rodzaju obojętnego. Obojętne zakończenie, ob. Zakończenie, gram.

Pyt. Ileż mamy rodzajów w mowie polskiej? Odp. 4ry Męzki, żeński, średni i liczbowy, mnogo-ogółowy. (Inaczej zwany obojętnym).

Inne nieco terminy dla niektórych pojęć zawierają dalsze wydania tej gramatyki [J.K. Gottscheda]. W podręczniku mianowicie z 1774 r. występuje litera semivocalis — pół samobrzmiąca, nomen numerale proportionale — podobieństwa; interiectio — wciskanie, etymologia — wykładanie, declinatio — nakłonienie, genus neutrum — rodzaj obojętny; coniugatio — związanie.