Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

pismo

Język: polski
EJP 1991, 248 Definicja współczesna

Pismo – system znaków służący do utrwalenia jęz. mówionego. Punktem wyjścia dla rozwoju p. była piktografia, czyli p. obrazkowe (rysunki oddawały całe sytuacje). Rozwinęła się z niej ideografia, jej poszczególne znaki odnoszą się do całych pojęć (całych wyrazów). Przykładem ideografii mogą być hieroglify egipskie. Z ideografii wykształciło się p. fonetyczne (alfabet).

Cytaty

W każdym piśmie [piʃmie] wielé na tym náleży, aby każdé słowo było czytáno i pisáno, nie jako tako, ale pewnym obyczajem.

[...] pismo jest martwym naszych myśli obrazem, i można go czasem poprawić: mowa zaś jest zwierciadłem żywym, i przytomnym, ktorej ledwie kto (i to bardzo trudno) poprawić może.

Podług mego zdania lepiej jest popełnić omyłkę jaką grammatyczną, a umieć dobrze pisać w rozmaitych materjach, niż lat kilka nad samą Grammatyką przepędzić, wiedzieć na pamięć wszystkie prawidła, a nie umieć żadnej rzeczy ułożyć na piśmie.

[…] O znamionach pisownych. […] Pismo jest nie tylko tłumaczem, ale i przewodnikiem mowy: musi jéj tedy skazywać i wiernie i zupełnie wszystkie spólne własności: czego by wykonać nie można, gdyby nie było na to odpowiadających not, czyli znamion […]. Figury czyli kształty tych znamion są następujące [...].

Pismo powinno być, ile możności, najwierniejszym obrazem mowy. Pisownia jest to nauka, która do tego prowadzi.

P. Ile ma głosek język polski? O. Język polski ma czterdzieści cztery następujących głosek, które w książkach tak się drukują: a, ą, b, c, ć, cz, d, dz, dź, dż, e, é, ę, f, g, h, ch, i, y, j, k, l, ł, m, n, ń, o, ó, p, r, rz, rż, s, ś, ść, sz, scz, t, u, w, x, z, ź, ż. Te same głoski mają w pismie kształt następujący: a, ą, b, c, ć, cz, d, dz, dź, dż, e, é, ę, f, g, h, ch, i, y, j, k, l, ł, m, n, ń, o, ó, p, r, rz, rż, s, ś, ść, sz, scz, t, u, w, x, z, ź, ż.

Pomiędzy spółgłoską eh i h jest różnica w wymawianiu, a więc i w piśmie zachować ją, należy.