Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

wymawiać (się), wymówić (się)

Język: polski
Ewolucja terminu

wymowiać, wymowić

Cytaty

E [...] Niewieścim to zowią, któré cáłe milczy [...]. Ale [...] przed wokálámi [...] wymawiać się powinno [...]. náp. Creature stworzęnié.

Męskié e Fráncuzi dzielą ná troje. Pierwszé zowią fermé, jákoby zámknięté álbo ściśnióné, dla tego że ná niego nie bárzo ustá otwieráją ále ściśnionymi wymawiáją.

Na przykład słowo Francuskie: donner, gdy się wymawia, łamie się we czworo, jako słyszeć można: d-o-n-é [...].

P. Co trzeba rozumieć przez Głoski Krotkie i Długie? O. To, że te Głoski wymawiając trzeba albo przeciągnąć albo krotko wymowić.

P. Wielorakie jest Wymawianie Francuskiego Języka? O. Dwojakie: Jedno, ktorym wiersze, i (le discours soutenu) Mowę poważną wymawiają Francuzi. Drugie, ktorym wymawiają każdą Potoczną Mowę.

Jan jadł jabłka jadowite, on był łagodny. Ostatnie wyrażenie przez wielu za błąd uznane, tém się da usprawiedliwić; iż łatwo język lub gardło w jednakiém położeniu dwie głoski może wymówić.

,, […]A chociáż ta aspiracyjá i to miękczenie zdaje się pochodzić ze strony d i z jednakowóż w rzeczywistości piérwsze dz w dzaal […] wymáwiá się w sobie ostrzéj niż drugie w gwirzdz […]".

W razie gdy przyimka jednozgłoskowego zakoń­czonego na spółgłoskę, nie można łagodnie wymówić przed wyrazem, mającym na początku kilka spółgłosek, przydajemy mu głos eufoniczny -e; i tak: za ostro brzmi.

Lud bowiem wymawia po dawnemu M a-ry-ja, lita-ni-ja, z akcentem na y, i, w wymowie zaś klas wykształconych y i i znika, lub też zatarło się zupełnie.

Ç (c z haczykiem) wymawia się zawsze jak polskie s; ale pisze się tylko w pośrodku wyrazów przed a, o, u; na przykład:

roça (cz. rosa) pole; ale rosa (cz. roza) róża [...].