Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

wymawiać (się), wymówić (się)

Język: polski
Ewolucja terminu

wymowiać, wymowić

Cytaty

Ná przykład, cegłá przez gołè c, ćiáło przez ć, á czoło przez cz: gdźie to cz, ináczéj już brzmi, niż którè z owych dwu: á to względem litery téj, z, która dla tego sie przykłáda, áby sie syllábá miąszo wymawiáłá.

Na przykład słowo Francuskie: donner, gdy się wymawia, łamie się we czworo, jako słyszeć można: d-o-n-é [...].

P. Co trzeba rozumieć przez Głoski Krotkie i Długie? O. To, że te Głoski wymawiając trzeba albo przeciągnąć albo krotko wymowić.

P. Wielorakie jest Wymawianie Francuskiego Języka? O. Dwojakie: Jedno, ktorym wiersze, i (le discours soutenu) Mowę poważną wymawiają Francuzi. Drugie, ktorym wymawiają każdą Potoczną Mowę.

Jan jadł jabłka jadowite, on był łagodny. Ostatnie wyrażenie przez wielu za błąd uznane, tém się da usprawiedliwić; iż łatwo język lub gardło w jednakiém położeniu dwie głoski może wymówić.

Mecherzyński Karol. "Jak się wymawia, tak się pisze".

Sprawdza się i nie można inaczej pisać, a inaczej wymawiać, bo każde brzmienie ma swój cel wytknięty osobny, jasny i różny w najbliższych nawet tych spółgłoskach z, s, ź, ś, przebija się dokładnie, wszędzie.

Szopowicz Fr. [Franciszek] powiada: "Tak się wymawia jak się pisze".

W razie gdy przyimka jednozgłoskowego zakoń­czonego na spółgłoskę, nie można łagodnie wymówić przed wyrazem, mającym na początku kilka spółgłosek, przydajemy mu głos eufoniczny -e; i tak: za ostro brzmi.

Głoski te możemy łatwo wymawiać same, bez połączenia z innemi, stąd ich nazwa.

Samogł. u zaś wymawia się mniej pełno, a więc zgłoski ona nie tworzy, jest więc niezgłoskotwórczą.