Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

wymawiać (się), wymówić (się)

Język: polski
Ewolucja terminu

wymowiać, wymowić

Cytaty

Ná przykład, cegłá przez gołè c, ćiáło przez ć, á czoło przez cz: gdźie to cz, ináczéj już brzmi, niż którè z owych dwu: á to względem litery téj, z, która dla tego sie przykłáda, áby sie syllábá miąszo wymawiáłá.

E w jednosyllábowych słowách [...] głuchy jednák głos wydáje, to jest, że nie trzebá go jásno wymowić, ále przecię trochę wymawiáć jáko to w tych słowách le, de, que, etc.

Na przykład słowo Francuskie: donner, gdy się wymawia, łamie się we czworo, jako słyszeć można: d-o-n-é [...].

P. Co trzeba rozumieć przez Głoski Krotkie i Długie? O. To, że te Głoski wymawiając trzeba albo przeciągnąć albo krotko wymowić.

P. Wielorakie jest Wymawianie Francuskiego Języka? O. Dwojakie: Jedno, ktorym wiersze, i (le discours soutenu) Mowę poważną wymawiają Francuzi. Drugie, ktorym wymawiają każdą Potoczną Mowę.

Tu widziémy jasno, zwłaszcza na przykładach wróblém, paziém: dlaczego na rodzaj nijaki é się kréskuje, i stosownie się powinno wymawiać.

W języku polskim nie ma dwusamogłosek, to jest dwóch samogłosek, któreby obok siebie będąc, jednym tchem się wymawiały. W takim razie jedna z nich przynajmniéj wymawia się oddzielnie; n . p. na-u-ka.

W razie gdy przyimka jednozgłoskowego zakoń­czonego na spółgłoskę, nie można łagodnie wymówić przed wyrazem, mającym na początku kilka spółgłosek, przydajemy mu głos eufoniczny -e; i tak: za ostro brzmi.

H — wcale się nie wymawia, n. p. homem (omeń, człowiek), thesouro (tezołru, skarb).

Jwymawia się jak polskie zi, w wyrazie ziarno, n. p. hoje (ózie, dziś), laranja (laránzia, pomarańcza).