Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

miękczyć

Język: polski

Cytaty

O. C przed j lub i tak albo bardziej miękczeje, jak gdy się nad nią kładzie akcent, à to się trafia w tych Syllabach: cja, cje, ci, cjo, cju: nap: cjało, cjemny, ciskam, cjołek [...] a w inszych zaś wszystkich słowach choć się nie tak delikatnie wymawia, nigdy jednak nie brzmi jak k, przeciw zwyczajowi inszych językow, ale raczej jak ts, jako: [...], co, cud. Gdy mu się przyda z, grubszą i obcym trudniejszą ma pronuncyacyą, nap: czas, czeladź, czysty, czoło, czuły.

Wietkie e, é, wstecz działające, miękczy zwykle poprzedzające twarde spółgłoski w, m, n, a niekiedy także inne; np. grzywna grzywien gumno gumien.

[…] Słowa o temácie spółgłoskowym, spájające się ze spójką o, je spájają, zakończenie ny za pośrednictwem spójki je, której j miękczy poprzedzającą spółgłoskę twardą, a samogłoska e przed zębowym n według prawa głosowego przemienić się musi w o […].

To e miękczy r na rz dlatego mamy; orzeł.