terminów gramatycznych online
infiks
Geneza: łac. infixus 'wstawiony'
- Budowa wyrazów: Łoś II/1925
- Koniugacja (Końcowki osobowe, System koniugacyjny...Aoryst. Imperfekt ... Strona bierna. Inne formy złożone): Łoś III/1927
- Słowniczek: Gaert/1927
- Słownik, tom III (H-K): Dor/1958–1969
Infiks (wrostek). Morfem segmentalny [...] zajmujący pozycję wewnątrz rdzenia [...].
Cytaty
Samogłoska nosowa stąd powstała, że tu w środku samym rdzenia ukazał się nosowy dźwięk n: *leg-ti || leng-ǫ, *sěd-ti || sēnd-ǫ. Pochodzenie tego n językoznawcy objaśniają w ten sposób, że jest ono narostkiem a ponieważ ukazuje się on w środku rdzenia, przeto nazwano go wrostkiem (infiksem) w odróżnieniu od przedrostka i przyrostka [...].
Także w sędǫ, lęgǫ ukazuje się infiks, którego nie było w bezokoliczniku: stsł. sěsti, lešti, ale w polszczyźnie też nastąpiło wyrównanie, i zamiast dawnego sieść mówią teraz siąść, a obok lec (ledz) powstała nowa forma ląc (lądz).
Gdy w czasie teraźn. ukazuje się dawny infiks, bezokolicznik bez niego się tworzy: siędę — sieść [...], po-lęgę, oblęgę — po-lec, ob-lec, będę — być; ale i tu działa analogja do praes.: siąść 1790 Przybylski Luzjada 116, kurczęta lądz Mącz. 143 v b. Podobnie tak zwany determinant -d nie ukazuje się w bezokoliczniku: idę — stp. ić, będę — być, jadę — jachać.
Infiks, p. wyrazy I B.
I. Części wyrazów: [...] B. Słowotwórcze: [...] b) formalne: [...]
2) ★przyrostki (afiksy, sufiksy) słowotwórcze, części wyrazów, urabiające pewne ich kategorje, np. nazwy osób działających, czasowniki dokonane i t. p.: ★przedrostek (prefiks) dodany przed pniem, np. wy-jechać, ★wrostek (infiks) dodany w środku pnia i ★przyrostek (sufiks), dodany po pniu, np. płot-ek. Przyrostki ★żywe (produktywne), tworzące jeszcze dzisiaj nowe wyrazy, np. — nie w rzeczownikach odsłownych, jak np. wita-nie i ★martwe (nieproduktywne), np. bi-twa.
Infiks m IV, D. -u, Ms. -ksie jęz. «element fonetyczny ukazujący się w rdzeniu wyrazowym w niektórych formach gramatycznych (w języku polskim takim elementem bywa tylko n)»: Infiks nosowy jest elementem morfologicznym, w morfemie sięd- pełni on funkcję oznaczania perfektywności (*send- : *sed-). DOR. Gram. I, 275. <łc. infixus>.