sufiks

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• Mał/1879
• Jes/1886
• Uchw.AU/1891
• Łoś/1918
• Nitsch/1923
• Rozw/1923
• Gaert/1927

Chciejmy tu raz jeszcze zwrócić uwagę na imiona owe nijakie ukrycie, kochanie, włósie, przedmurze itd. Są to substantiva verbalia, abstracta, collectiva, słowem rzeczowniki ogólnego znaczenia, których słoworód językoznawstwo dzisiejsze tłómaczy w ten sposób, że ma to być zrost imiesłowu biernego (ukryty, kochany) albo tematu rzeczownika pierwotniejszego, pozbawionego swojej końcówki (np. włos, mur) ze „suffixem" ije, nadającym rzeczownikowi takiemu to ogólne (zbiorowe, oderwane itd.) znaczenie. Skąd się jednakże bierze ten rzekomy suffix?

To bowiem powstało z prędie, prędze, z przybraném je jako zaimkowym suffixem deklinacyi złożonéj.

Rzeczowniki: rachunek, rysunek, szacunek, opiekun itp. piszemy przez u, bo one pochodzą od piérwiastków, przybierających w czasie teraźniejszym i w czasach pochodnych, przyrostek (sufiks) u, np: rys-u-ję, rach-u-je, szac-u-ję.

Przez u piszą się wyrazy: [...] wszystkie z sufixem - un: piastun, opiekun ... [...].

Przed sufixami: — ski, — sko, — skość, — stwo, i — ki — ko, po tematach: ma ż — , z — , g — , pisze się s: Boski (Boż + ski), męski (męż + ski), kaliski, praski, brzeski, francuski, bóstwo, męskość; bliski , wąski . . . z wyjątkiem rzeczowników żeńskich z sufixem — ka, w których pierwiastkowe z pisze się przez z: wiązka, wiązek; Francuzka, Francuzek.

Poza tem będziemy pisali inne takie pochodne imiona w ten sposób, że do tematu, pisanego na sposób cudzoziemski, będziemy dodawali przyrostki (sufiksy) według pisowni polskiej np. nietzscheanizm, saint-simonizm, waiter-scotyzm, kreutzerowski i t. d.

Słowa z tematem samogłoskowym mają na południowym Śląsku sufiks -ty [...].

Rozpatrzenie tych postaci w st. języku wykazuje jednak jeden ważny moment. A mianowicie nie ulega wątpliwości, że w stp. języku imperatywy czasowników, mających pierwotnie przycisk na zgłosce rdzennej (stary acutus), wykazują brak czyli zniknięcie końcówki, zaś imperatywy czasowników, akcentowanych na sufiksie, mają końcówkę. Weźmy czasowniki IV klasy.

Prasł. Slověne, ale postać sufiksu -janinъ wcześnie usamodzielniona.

Sufiks, p. wyrazy I B.