znaczenie czynne nieosobowe

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• Mał/1879
• Kras/1897
• Król/1907
• Łoś III/1927

A tak jak te wszystkie poszczególne formy werbalne pomiędzy sobą się różnią, tak się też i całkowite już słowa różnią jedno od drugiego rodzajowém swojém znaczeniem, np. przechodniém lub nieprzechodniém, zwrotném lub zaimkowém, osobowém albo nieosobowém itd.

Rzadziej w znaczeniu nieosobowym używa się 1. os. l. mn. Albo 2. os. l. poj., ostatnia forma zwłaszcza w przysłowiach. Np. Chwalimy to, co komu się podoba […].

Przyimek nie (przeczący) osobno przed czasownikami: nie wiem, nie robią itp., z wyjątkiem słów, które się bez tego przysłówka nie używają: niecierpliwić, niepokoić itp. oraz w znaczeniu nieosobowym: niema (pana w domu); osobno zaś: on nie ma (pieniędzy).

Formy deklinacji złożonej na -ty, -ta, -te; -ny, -na, -ne; -’ony, -’ona, -’one są w powszechnem użyciu od czasowników przechodnich (niekiedy także od innych); formy deklinacji niezłożonej na -t, -ta, -to, -n, -na, -no, -’on, - ’ona, -’ono, dość obficie zachowane w starszych zabytkach, wyszły z czasem z użycia [...] z wyjątkiem form nijakich na -to, -no, -’ono, które tworzą się nietylko od czasowników przechodnich, ale też i od wielu nieprzechodnich [...] i mają znaczenie czynne nieosobowe, np. przejdziono Mącz. 289 v b, zaśnięto, spano, chodzono.