Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

rzeczownik żeński

Język: polski

Cytaty

Rzeczowniki [...] żeńskie na -k zmniejszone zachowują -o; np. córeczk(-a)o, siostrzyczk(-a)o.

Spółgłoski h, ɦ miękczą się w rzeczownikach żeńskich na ƶ i s […].

[…] Jeżeli w rzeczownikach żeńskich końcowá zgłoska ɳa następuje po samogłosce, wtedy ɳ náleży do piérwiástku, a zaś końcowe jest jasne […], z wyjątkiem pieszczotliwych męzkich na o i żeńskich na a, w których ɳ jest pogłosem […].

Dział drugi przyboczny. Rzeczowników żeńskich kończących się na g, k, h, ch.

W pisowni koniecznie się wymaga, zamieniając rzeczowniki męskie, żeńskie, i średnie na zbiorowe, nie kaleczyć składu rzeczowników tychże, gdzie z, dz, c, na końcu jest rzecz. zostaje niezmienną, osobliwie w następnych rzecz. Mąż, męża męz-stwo; męż-ny, a nie męsny męstwo i t. d.

IV. przyp. l. poj. rzeczowników żeńskich na ni ma ą: panią, ksienią, gospodynią.

Zakończenie ie w nom. pl. w rzeczownikach żeńskich (dekl. IV. z nakrawędną tematową miękką).

Przed sufixami: — ski, — sko, — skość, — stwo, i — kiko, po tematach: ma ż — , z — , g — , pisze się s: Boski (Boż + ski), męski (męż + ski), kaliski, praski, brzeski, francuski, bóstwo, męskość; bliski , wąski . . . z wyjątkiem rzeczowników żeńskich z sufixem — ka, w których pierwiastkowe z pisze się przez z: wiązka, wiązek; Francuzka, Francuzek.

Podług deklinacji rzeczownikowej odmieniają się rzeczowniki żeńskie, utworzone od tychże osnów co i imiona męskie, za pomocą przyrostków: -ina, -yna, -ewna, -ówna, -anka, oznaczające godności lub nazwiska rodowe.

W 2 przyp. l. m. rzeczowników żeńskich na a i nijakich na e: broda - bród [...] pole - pól i t. d.