Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

słowo ściągające (się)

Hasło w cytatach: słowa ściągające się, słowo ściągające, słowo ściągające się
Język: polski
Dział: Morfologia (współcześnie)
  • Część II. O etymologii. O częściach dyskursu: Gott/1766
  • Część II. O etymologii. O terminach grammatycznych (słowniczek łacińsko-polski): Gott/1766
  • Część II. O wykładaniu: Gott/1774
  • Część II. O wykładaniu. § I. O znakach grammatycznych (wykaz terminów, łac. - pol.): Gott/1774
  • Etymologia: SzyPocz/1770, SzyGram/1767

Cytaty

Verba [...] Reciproca, Słowa [...] sciągaiące się.

Gatunkow Słow w Niemieckim Języku rachuie się trzy. Gatunek Działaiący, Cierpiący y Gatunek Trzeci; w tych się zamykaią Słowa Działaiące, Cierpiące, Trzeciego Gatunku, Posiłkuiące, Składane, Istne nieskładane, Zdrożne, Trzeciosobne, Nieporządkowe, Porządkowe, Osobiste, Sciągaiące się.

Słowa Sciągaiące się są te, ktorym się dodaie iaki Zaimek, np. ich ärgere mich gniewam się [...].

P. Ktore są rodzaje albo gatunki werbow? O. Te pięć: Słowo czyniące. Słowo cierpiące. Słowo oddzielne. Słowo ściągające. Słowo posiłkujące. [...] P. Co jest słowo ściągające? O. Ktore wyraża taką czynność albo działanie, że się to zlewa na tę samą osobę lub rzecz o ktorej się mowi, co ztąd poznać, iż ma zawsze przyłączony sobie zaimek się, jako: Ja się frasuję[...].

Słowa ściągające się czyli Reciproca, to jest ktorym się przydaje się, kończące się na am, tak się też koniugują, jak czytam, tylko że zaimek się, rożnie się układa, jako to się wyda niżej w konjugacyi umyślnie na to położonej.

Przykład słow ściągających się zwanych Reciproca. P. Słowa ściągające się do ktorej Konjugacyi należą?

Z tych samych słow są jeszcze inne ściagające się, inne posiłkujące. Słowa ściągające się te są nazwane, ktorym się dodaje Zaimek się, np: chwalę się, poważam się etc.

Verba, Słowa [...] Reciproca, sciągaiące się.

Kształtow Słow w Niemieckim Ięzyku rachuie się trzy. Kształt Działaiący, Cierpiący, y Kształt Trzeci.; w tych się zamykaią Słowa Działaiące, Cierpiące, Trzeciego Kształtu, Posiłkuiące, Składane, Istne nieskładane, Zdrożne, Trzeciosobne, Nieporządkowe, Porządkowe, Osobiste, Sciągaiące się.