of grammatical terms online
liczba
Liczba. Kategoria gramatyczna, której podstawowa funkcja polega na sygnalizowaniu jednostkowego lub niejednostkowego (wieloelementowego) charakteru desygnatu rzeczownika. We wszystkich jęz. mających kategorię gramatyczną l. jej podstawę stanowi l. mnoga, czyli (łac.) pluralis (wielość desygnatów) i l. pojedyncza - singularis (brak sygnalizacji wielości desygnatów).
Quotations
Numerus. Liczbá. Numeri nominum quot sunt? Duo. Qui? Singularis, ut hic magister. Pluralis, ut hi magistri.
Quid est numerus? Est uox unius uel plurium significantia.
Numeri nominum quot sunt? Duo. Qui? Singularis, ut hic magister. Pluralis ut hi magistri.
Liczby imion wiele są? Dwie. Ktore? Jedná/ jáko ten mistrz. Wielka/ jáko ci mistrzowie.
Numeri verborum quot sunt? Duo. Qui? Singularis, ut ego, Plurális ut legimus.
Liczby słow wiele są? Dwie. Ktore? Jedná/ jáko czytam/ Wielka jáko czytamy.
Gdy jedná z tych pártykuł, álbo cząstek mi, ti, ci, ui, fi, lo, la, gli, li, le, ne, po wtorej personie ktorychkolwiek temporum, i liczby się kłáść będzie, tedy záwsze ostátna syllábá krotko wymawiána bywa, jáko Parligli, mow mu [...].
Tákże máją [=Włosi] duos numeros, to jest dwie liczbie Singularem, ktory jednę osobę lub rzecz wyraża, Pluralem záś ktory wiele osob lub rzeczy określa i znáczy.
Adverbium przysłowie jest ktore przymiot licby, czásu, miejscá okoliczność i sposob przypomniánej rzeczy określa i opowiáda.
Trzeba wiedzieć ogólnie najpierwej co to jest Rodzaj, Liczba, i Spadek w Słowach, bo te trzy własności mają Imiona, Artykuły, Zaimki, i Ucześnistwa.
P. Co to jest słow Liczba, albo w słowach? (le Nombre) O. Jest sposob ktorym wymawiamy, albo jednę rzecz, albo wiele rzeczy razem. P. Wieloraka jest ta słow-Liczba? O. Dwojaka: Mała Liczba: (le Singulier) i Wielka Liczba (le pluriel), tamtej zażywamy, kiedy mowa o jednej tylko rzeczy; a tej kiedy mowa jest o wielu rzeczach.
Jeżeli zachodzi trudność, która się litera za którą ma w pisaniu położyć, szukaj, skąd to słowo pochodzi; obracaj w inszym spadku, liczbie, sposobie, osobie, etc. a dojdziesz bez trudności
Nomen quot habet accidentia? imię wiele ma przymiotow? sex, sześć: figuram, wyobrażenie, speciem, kształt, genus, rodzaj, declinationem, staczanie, numerum, liczbę, casum, spadek.
Numeri nominum sunt duo, liczby imion są dwie, singularis, jedna albo mała, ut hic Dominus, jako ten Pan, pluralis, wielka, ut hi Domini, jako ci Panowie.
Książę skłońnikuje się też i w skróceniu księciu, księcia, księciem, ale tylko w licz. pojedyńczéj i podwójnéj. Oprócz tego, ten rzeczownik był zawsze rodzaju nijakiego i dla tego 1, 2 i 5ty Skł. we wszystkich liczbach miał jednostajne i przymiotniki powinny w tym rodzaju z nim się zgadzać.
§ 51. Rodzaj, liczba, przypadek. Dzisiejsza polszczyzna, jak wiadomo, rozróżnia w deklinacji trzy rodzaje [...], dwie liczby: pojedyńczą i mnogą.
Wyrazy, które powiadają, jakiem co jest, nazywamy przymiotnikami, na prz .: wysoki, niski, tłusty, chudy, drogi, tani, piękna, brzydka, czarne, białe i t. d. Przymiotniki też mają trzy rodzaje i dwie liczby.
Przymiotniki.
Liczba (numero) — Rodzaj (genero).
Przymiotniki zgadzają się z rzeczownikiem w liczbie i rodzaju. Prawidła tworzenia liczby mnogiej przymiotników są te same co liczby mnogiej rzeczowników.
Każdy czas ma liczbę — numero: pojedynczą — singular: eu canto (śpiewam) i mnogą — plural: nós cantamos (śpiewamy).