terminów gramatycznych online
imiesłów czasu teraźniejszego czynny
Język: polski
- Część trzecia. Rzecz o słowach: Such/1849
- Fleksja czyli nauka o odmianach: Kr/1897
- Fleksja czyli nauka o odmianach, albo odmiennia: Kr/1917
- Koniugacja (Końcowki osobowe, System koniugacyjny...Aoryst. Imperfekt ... Strona bierna. Inne formy złożone): Łoś III/1927
- Nauka o słowach i ich odmianach: Łaz/1861
- O składni: Ryk/1850
- O słowie: Ryk/1850
Cytaty
Imiesłów [...] czasu teraźniejszego czynny i nijaki od Czków nijakich (nierodzajowany, przysłówkowy) grając, (rodzajowany, przymiotnikowy) grający-, a-, e.
Imiesłów czasu teraźniejszego czynny. Z trzeciéj osoby l. mn. czasu teraźniejszego robi się imiesłów czasu teraźniejszego, dodając jego cechę -c.
Imiesłów czasu teraźniejszego. Formuje się przez dodanie ing do trybu bezokolicznego. [...] Imiesłów na ing dodaje się do wszystkich czasów słowa posiłkowego to be, dla oznaczenia ciągłéj ale niedokonanéj czynności, lub gdy co innego w czasie jéj dokonywania nastąpiło. [...] Jest zarazem przymiotnikiem lub rzeczownikiem. [...] Służy do tworzenia przysłówków, przybierając zakończenie ly.
Często imiesłów czasu teraźniejszego rządzi przypadkiem dzierżawczym [...] lub ma przed sobą jeden z zaimków dzierżawczych : my, his, her, its, our, your, their. Taka składnia będąc właściwą tylko językowi angielskiemu, zdania w którèj jest użytą nigdy prawie po polsku oddane być nie mogą. A boy's being flogged is not so severe as a man's having the hiss of the world against him, chłosta zadana żakowi nie jest mu tak boleśną jak jest dla człowieka pośmiewisko na jakie jest wystawiony na świecie. [...]
W trzech gatunkach czasowników odrzuca się samogłoska końcowa od podstawy dla utworzenia czasu teraźniejszego, imiesłowu czasu teraźniejszego czynnego i trybu rozkazującego; nie odrzuca się zaś w tworzeniu trybu bezokol. i imiesłowów czasu przeszłego, musimy tedy przyjąć w nich dwie podstawy, tj. samogłoskową i spółgłoskową, np. płyną ć, plyną-ł [...].
W języku polskim mamy pięć imiesłowów; z tych trzy czynne: 1. Imiesłów czasu teraźniejszego, np. czytający, a, e i czytając, widzący i widząc, i t. p.
W języku polskim mamy pięć imiesłowów:
Trzy imiesłowy czynne:
Imiesłów czasu teraźniejszego (im. współczesny) odmienny, np. czytający, -a, -e; i nieodmienny: czytając.
Im. czasu przeszłego odmienny, np. zwiądł, -a, -o i zwiędły, -a, -e.
Im. czasu zaprzeszłego nieodmienny: poznawszy, zrobiwszy.
Imiesłów czynny czasu teraźniejszego[...].
§ 546. Dziś znany w dwu formach: nieodmiennej na -ąc i odmiennej (według przymiotnikowej deklinacji złożonej) na -ący, -ąca, -ące, z tematem (nowym) takim samym, jaki ukazuje się w 3 os. l. mn. czasu teraźniejszego po odrzuceniu końcówki -ą, np. biorą — biorąc, biorący: noszą — nosząc, noszący; jedzą —jedząc, jedzący.