Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

verbum anomalum
Hierarchia Dzieła

Hasło w cytatach: anomala, anomalia, anomalum, verba anomala, verbis anomalis, verbum annomalum
Język: łaciński
Dział: Fleksja, Części mowy (współcześnie)

Cytaty

DonGl/1542, s. 205

Verbum – słowo: activum – sprawiące a. sprawujące; verbum substantivum – istotne, causativum – przyczynę dające, inchoativum – poczynające, anomalum – nierówne, neutro-passivum – rozne.

Bart/1544 , t. III, s. 60

NIERÓWNY – 1) ‘nierówny, pagórkowaty, chropowaty; niejednakowy; nadmierny, przesadny; brzydki’ nyerowny aggerosus i. cumulosus (sv. agger) R b2v; dispar nyerowny cultus i. fidei roznoscz, Rożna vyara inequalis contractus matrimonii, Christiani cum pagana aut Ruthena R k2 (mg); nyerowny hiperbolicus i. excessivus R o6 (mg); nyerowny informis i. turpis R p7; gladzicz nyerowne rzeczi piano ,-are R S1 (mg); – 2) gram, ‘nieregularny’ Nye Sprawyące (!), nyerowne slovo anormalum verbum in grammatica R c2 (mp; av. anomalus i. sine lege vel extra regulam); Nyerowne verbum anomalum RN (k. tyt ). Zob. PRZECIWNY, ROWNY.

DonCul/1560, s. [53] Definicja

Quae sunt [verba] anomala? Quae non secundum communem formam verborum declinantur, ut sum, volo, fero.

[Które [czasowniki] są nieregularne? Te, które nie odmieniają się według wspólnej formy czasownikowej, jak "sum" ('jestem'), "volo" ('chcę'), "fero" ('niosę').]
Mora/1592, s. 212 O2v [216] Definicja

DE [VERBIS] ANOMALIS. [Id est, de Verbis irregularibus, hoc est, iis, quae coniugationem aliorum per omnia non sequuntur. [...] Dicta autem sunt Anomala, quod non sunt iis aequalia, quae sunt Regularia.]

[O [CZASOWNIKACH] ANOMALNYCH. [To jest, o czasownikach nieregularnych, tj. tych, które nie we wszystkich podążają za koniugacją innych. [...] Są zaś nazywane "anomalnymi", ponieważ nie są równe tym, które są regularne.]]
Mora/1592, s. 213 O3r [217] Definicja

Quae dicuntur [Verba] Anomala? Quae non sequuntur Regulas in arte praescriptas, 1. de Generibus, 2. Modis, 3. Temporibus, 4. Coniugationibus verborum.

[Które [czasowniki] nazywane są anomalnym? Te, które nie podążają z regułami ustanowionymi w sztuce [gramatycznej], dotyczącymi 1. rodzajów, 2. trybów, 3. czasów, 4. koniugacji czasowników.]
Don/1595, s. [131]

Niosę słowo nierowne w Ukázującym obyczaju mówione/ czasu niniejszego/ liczby jednej/ wyobráżenia prostego/ osoby/ pierwszej/ sprzężeniá nie jednostájnego: które się sprzęga ták. Niosę niesiesz niesie.

FEro verbum anomalum in Indicativo modo dictum, temporis praesentis, numeri singularis, personae primae, coniugationis inconsequentis: quod coniugabitur sic. Fero fers fert.

Men/1649, s. 76

Anomala secundae coniugationis.

Don/1649, s. [99]

FEro verbum anomalum in Indicativo modo dictum,temporis praesentis, numeri singularis, personae primae, coniugationis in consequentis: quod coniugabitur sic. Fero fers fert.

Niosę słowo nie rowne w Ukázującym obyczaju mówione/ czasu niniejszego/ liczby jednej/ wyobráżenia prostego/ osoby/ pierwszej/ sprzężeniá nie jednostájnego: które się sprzęga ták. Niosę niesiesz nieśie.

Don/1649, s. [99] ([99-100])

FEro verbum anomalum in Indicativo modo dictum, temporis praesentis, numeri singularis, personae primae, coniugationis in consequentis: quod coniugabitur sic. Fero fers fert.

Niosę słowo nie rowne w Ukázującym obyczaju mówione/ czásu niniejszego/ liczby jednej/ wyobráżenia prostego/ osoby/ pierwszej/ sprzężeniá nie jednostájnego: które się sprzęga ták. Niosę niesiesz nieśie.

Don/1649, s. [108] ([108]-[109])

SUm verbum annomalum et substantivum, in Indicativo modo dictum tempore praesentis numeri singularis figurae simplicis, personae primae,coniugationis inconsequentis, quod coniugabitur sic. Sum es est.

Jestem słowo nierowne i istotne/ w Ukázującym obyczáju mowione czásu niniejszego/ liczby jednej wyobráżenia prostego/ osoby pierwszej/ sprzężenia nie jednostájnego/ ktore się sprząga ták. Jestem jesteś jest.

Sty/1675, s. 91 Definicja

DE VERBIS ANOMALIS. O słowách bezprawnych.

Anomalum ábo bezpráwne słowo jest to, ktore pospolitych ustaw wymawiánia inszych słow nie záchowuje, ále ma swoję lub w dokończeniu, lub w przyczynku, lub w umniejszeniu odmiánę, jáko Orzę, orałem, oráć, Porze lub porę, prołem lub poprołem, proć [...]. Słow tych nie może być pewna ustáwá, ále ich zwyczájem uczyć sie potrzebá, i we wszytkich Coniugatiách Włoskich znájdują się, ktore dla łáczności porządkiem obiecádlá podáję.

Woy/1690, s. 74

Duo ex illis Rozumiem & Śmiem coniugantur ut verbum Umiem; reliqua sunt anomala.

Cell/1725, s. 84 Definicja

VERBA ANOMALA. Anomala Verba są, ktore áni podług jednej jákowej pewnej, áni też podług czterech Coniugacyj Zgołá cáłe álbo przynajmnie w niektorych Temporibus, nie mogą się coniugowáć. A te są. I. Sum, jestem: Possum, mogę.

Fook/1768, s. 100 (99-100) Definicja

De même qu'il y a des noms hétéroclites, il y a aussi des verbes hétéroclites; c'est à dire des verbes, qui dans quelques tems ne suivent pas la Conjugaison régulière de quelqu'une des quatre conjugaisons, que nous avons données.

[...]

W reszcie jako są nomina anomala, tak też i verba, to jest te, ktore niektore tempora nie formują podlug ktorej koniugacyj ze czterech wyżej położonych.

Don/1795, s. [18] Definicja

Quotuplex est verbum? wielorakie jest słowo? ratione conjugationis, względem złączenia albo sprzążenia, duplex, dwojakie, analogum, rowne, ùt video, jako widzę, et anomalum, i nierowne, ùt sum, jako jestem, fero, noszę, item est triplex, znowu jest trojakie, abundans, obfitujące, defectivum, niedostatnie, et medium, i śrzednie.

SkorM/1816, s. 72

Te anomalia są czynnemi z zakończeniem bierném.

Powiązane terminy