Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

verbum impersonale passivum

Hasło w cytatach: impersonale passivum, impersonalia passiva, passiva impersonalia
Język: łaciński
Dział: Fleksja (współcześnie)

Cytaty

Sunt [verborum] impersonalium duae species, activa et passiva. Activa est, quae habet formam et vocem activorum. Passiva, quae passivorum figuram habet.

[Są dwa rodzaje [czasowników] nieosobowych, czynne i bierne. Czynne to te, które mają formę i stronę czynną. Bierne to te, które mają figurę biernych.]

Impersonalibus verbis utuntur arrogantes, protervi. sub. Dádząc.

Sub Impersonalibus Passivis subintelligi Nominativum cognatae significationis, ait Priscian. ut Curritur. subaudi cursus. Sedetur, s. sessio.

DE VERBIS IMPERSONALIBUS. O Słowách Nieosobistych.

Jáko w inszych językách, ták i we Włoskim, to jest Verbum Personale, ktoremu się w spadku prostym osoby ja, ty, on, przydáją. To záś jest Impersonale (nieosobiste) ktoremu lubo się trzy osoby przydáją, przecię nie w spadku prostym, i samo się przez obedwie licby nie stacza, jáko to Lice Godzi mi się[...]. Dwojakie jest. Neutrum Oddzielne, ktore tylko rozumienie czyniące, jako Bisogna Trzeba [...]. Passivum Przyjmujące, ktore niejákie przyjęcie znaczy [...].

Impersonale Passivum: złącza się z trzecią osobą słowá pomocnego Sono Jestem, w máłej liczbie w czásiech przeszłych [...].

Jáko bowiem od tych pochodzą Impersonalia Passiva, jáko: vivitur, discitur etc. ták też i Participia Passiva, osobliwie in Genere Neutro, od niechże sámych pochodzić mogą.

Mało nam nie dostaje, żebyśmy Łacińskiej mowie wyrownali, bo tylko Gerundia, supina, Imperativi tertiae personae, Passiva impersonalia rzetelnie, i według łacińskiego kształtu wyłożyć mogli.