Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

secunda declinatio

Język: łaciński

Cytaty

Murm/1533, s. 1

Deus generis mascu.declina.ij. Gott. Bog.

Murm/1533, s. 148

Scrinium, ge.ne.de.ij.

Murm/1533, s. 166

Proavus, avi pater, g.m.d.ij.

DonCul/1560, s. [31] Definicja

Secunda declinatio quod literas terminales habet? Tres. Quas? r, s, m. Quot terminationes? Sex. Quas? er ir ur us eus um. Da exemplum. Er, ut sacer, ir, ut vir, vr, ut satur, vs, ut magnus, eus, ut Tydeus, Vm, ut templum.

Mora/1592, s. 77 E7r [81] Definicja

Secunda Declinatio quot habet terminationes? Sex. ER Ut Gener, zięć. IR Ut Vir, mąż. UR Ut Satur, syty. US Ut Asinus, osieł. UM Ut Scamnum, łáwá. EUS Ut Orpheus, [Appolinow syn, zacny lutnistá]. (Postrema Graeca est, caeterae Latinae.) Quis est Character Secundae Declinationis? [po czym poznáć mam, gdy imię jest Secundae Declinationis?] Cum eius Genitivus in I, et Dativus in O desinit.

[Druga deklinacja ile ma zakończeń? Sześć. [...] (Ostatnie słowo jest greckie, pozostałe - łacińskie.) Jaki jest charakter drugiej deklinacji? [...] Gdy jej dopełniacz kończy się na "-i", a celownik na "-o".]
Don/1595, s. [19] ([19-20])

Wtore staczánie wiele liter kończonych ma? Trzy. Ktore? ty wszystki. Wiele kończonych sylab? Sześć. Ktore? Ty wszystki. Ukaż to przykłádem. Jáko święty, jáko mąż, jáko syty, jáko wielki, jáko Tydeusz, jáko Kośćioł.

SEcunda declinatio quod literas terminales habet? Tres. Quas? r, s, m. Quot terminationes? Sex. Quas? er ir ur us eus um. Da exemplum. Er ut sacer, ir ut vir, ur ut satur, us ut magnus, eus ut Tydeus, um ut Templum.

Don/1649, s. [17] Definicja

SEcunda declinatio quod literas terminales habet? Tres. Quas? r, s, m. Quot terminationes? Sex. Quas? er ir ur us eus um. Da exemplum. Er, ut sacer, Ir, ut vir, Ur, ut satur, Us, ut magnus, Eus, ut Tydeus, Um, ut Templum.

Wtore staczánie wiele liter kończonych ma? Trzy. Ktore? te wszystkie. Wiele kończonych sylab? Sześć. Ktore? Te wszystkie. Ukaż to przykłádem. Jáko święty/ jáko mąż/ jáko syty/ jáko wielki/ jáko Tydeusz/ jáko Kośćioł.

Sty/1675, s. 44

EXEMPLA SECUNDAE DECLINATIONIS.

Woy/1690, s. 18

Ad secundam declinationem pertinent omnia adiectiva foeminina, item substantiva nonnulla.

Cell/1725, s. 10-11 Definicja

DECLINATIONES. Pięć jest Declinacji, ktore rozeznáne bywáją, ex Genitivo, Prima ma AE, Secunda, I, Tertia IS, Quarta, US, Quinta, EI.

Cell/1725, s. 15 Definicja

Secunda Declinatio. Przedniejsze Zakończenia, w drugiej Declinatiej, są: US i UM; bo te najczęściej przychodzą, do ktorych przydáne bywáją ER, ir, UR.

Lub/1778, s. 17 (16-17)

Podobne zatrudnienie w używaniu liter Е. i Ѣ. zachodzi [...] we wszystkich dawających spadkach małej liczby, w przekładalnych małej także liczby pierwszego skłonienia i drugiego (in omnibus dativis casibus numeri singularis primae, in casibus praepositionis etiam numeri singularis primae declinationis et secundae) procz kończących się na I.

Don/1795, s. [8]

Dominus Nomen appellativum, Pan imię pospolite, generis masculini, rodzaju męskiego, figurae simplicis wyobrażenia prostego, declinationis secundae, staczania drugiego, qui declinatur sic ktory się stacza tak [...].