Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

genus dubium

Hasło w cytatach: dub., dubium, dubium genus, g.dubij.
Język: łaciński

Cytaty

Dies. g.dubij.d.v. Ein tag. Dzień.

RODZAJ [...] – 2) gram. rodzaj genus plura signat ..., item capitur pro accidente partium orationis R n7; rodzaj genus RN (wykl. przednia); męski rodzaj masculinum genus R t1 (mp; av. masculus); commune genus pospolity rodzaj, i męski i niewieści ut hic et hec homo aut virgo aut sacerdos jako ten i ta kapłan RN (wykl. przednia); rodzaj sprawujący, przez ktory sprawiemy genus activum RN (k. tyt.); promiscuum ..., item promiscuum genus in nomine quod Grece epicenum, i. supra commune dr, est quod sub una voce et uno articulo comprehendit animalia utriusque sexus {zamieszany rodzaj, vide supra epicenum} R B5v; epicenum genus zamieszany rodzaj, gdzie nie możemy rozeznać, jestli ta abo ona rzecz iest ut sunt passer, aquila, milvus RN (wykl. przednia); epicenum i. promiscuum genus pospolity, zamieszany rodzaj, gdzie nie możemy rozeznać, jestli ta abo ona rzecz jest ut hic passer, hec aquila, mustela, milvus R I1v (md); dubium genus wątpliwy rodzaj, ut hic aut hec dies R n7 (md; av. genus) i RN (wykl. przednia); rodzaje Rozne, Co się w pr[z]yszłym czasie jakoby cirpiące wymowią genera neutropassiva RN (k. tyt.). Zob. LIDŻBA, LUD, NAROD, OBOJ, ODDZIELNY, POGŁOWIE.

Dies cuius generis? Dubii, Quia non est nomen per hic uel haec divisim declinabile.

["Dies" ("dzień") jakiego jest rodzaju? Wątpliwego, ponieważ nie jest to imię odmienne oddzielnie przez "hic" ("ten") i "haec" ("ta").]

Calx, dub. tert. Pięta.

Forceps, forcipis, gen. dubij, Kleszcze.

Quid est Genus Dubium? Cum autores, una et eadem voce, alias in Masculino, alias in Foeminino Genere utuntur, hoc est, cum de alicuius vocis genere variaverunt. Gdy uczeni ludzie niektorego słowká, raz in Masculino genere, á drugi raz in Foeminino używają. Ut hic dies, vel haec dies, Dzień, hic finis et haec finis, Koniec.

Dies cuius est generis? Dub[ium]. Quare? Quia ei hic aut haec praeponitur in nominativo singulari, ut hic aut haec dies.

[Dies ("dzień") jakiego jest rodzaju? Wątpliwego. Dlaczego? Ponieważ w mianowniku liczby pojedynczej kładzie się przed nim hic ("ten") albo haec ("ta"), jak hic lub haec dies.]

Quid est genus? Est discretio sexus. Quot sunt genera nominum? Septem. Quae? masculinum, foemininum, neutrum, commune, omne, dubium et epicoenum.

[Co to jest rodzaj? To podział płci. Ile jest rodzajów imion? Siedem. Jakie? Męski, żeński, nijaki, wspólny, wszelki, wątpliwy i mieszany.]

Wie viel sind Geschlechter der Nennwörter? Es finden sich derselben Sechs bey den Pohlen/ als: (1) Das Männliche [Masculinum] (Męski) als: Pan der Herr. (2) Das Weibliche [Foemininum] (Niewieśći) als: Páni die Frau (3) Das Unbenahmte [Neutrum] (oddzielny) als: Dziecię das Kind. (4) Das Gemeine [Commune] (Pospolity) als: Pijánicá der Säuffer oder Trunckenbold und die Säufferin. Gość der Gast/ und die Gästin. [...] (5) Das allgemeine Geschlecht [Omne] (Wszelki) so alle drey Geschlechtswörter in sich begreifft/ als: Ten der/ Tá die/ To das. [...] (6) Ist das vermengte Geschlecht/ [Epicoenum vel Dubium] (Mieszány Rodzay) wenn man durch ein Geschlechtswort [Articulum] das Männlein und Weiblein [...] durch gleiche Benennung verstehet. Als in den Nahmen der Vogel und Thiere: Wrobl ein Sperling. Bocian ein Storch.

[Ile jest rodzajów imion? W polszczyźnie występuje ich sześć, mianowicie: (1) (1) Das Männliche [Masculinum] (%Męski%) np.: Pan der Herr. (2) Das Weibliche [Foemininum] (Niewieśći) np.: Páni die Frau (3) Das Unbenahmte [Neutrum] (oddzielny) np.: Dziecię das Kind. (4) Das Gemeine [Commune] (Pospolity) np.: Pijánicá der Säuffer (pijak) oder Trunckenbold (pijaczyna) und die Säufferin (pijaczka). Gość der Gast (gość)/ und die Gästin (gość kobieta) . [...] (5) Das allgemeine Geschlecht [Omne] (Wszelki), który zawiera w sobie wszystkie trzy rodzaje, np.: Ten der/ Tá die/ To das. [...] (6) das vermengte Geschlecht, [Epicoenum vel Dubium] (Mieszány Rodzay), kiedy przy jednym rodzajniku [Articulum] rozumie się osobnika płci męskiej i żeńskiej. [...] Na przykład nazwy ptaków i zwierząt: Wrobl ein Sperling. Bocian ein Storch. ]

P. Wiele iest Generów? O. Trzy: Masculinum, Foemininum, Neutrum, a z nich pochodzą: Commune, Omne i Dubium.

Les Noms qui ont les Articles hic et haec, ou hic et hoc p. e. hic et haec Torques le Collier, hic et hoc Pelagus sont de genre incertain.

[...]

Nomina, ktore mają razem artykuły hic et haec, albo hic et hoc v.g. hic et haec. torques, łańcuch, hic et hoc Pelagus, morze, są generis dubii.

Na koniec nie masz żadnégo osobnego genus dubium, bo takowe Imiona np. dies, torques &. są pewnégo i niezawodnégo rodzaju , który przez zakończénié ich pospolicie się poznaje.

Náprzód, znoszę owe Rodzaje Epicoenum, Promiscuum, Commune, Dubium, Omne, bo to są nazwiska bez potrzeby i bez żádnéj gruntownéj zasady.

Genera nominum quot sunt? rodzajow imion wiele jest? sex, sześć, masculinum, męski, ut hic magister, jako en mistrz, faemininum, niewieści, ut haec mensa, jako ten stoł, neutrum, oddzielony, ut hoc scamnum, jako ta lawa, omne, wszelki, ut hic, et haec, et hoc felix, jako ten, i ta, i to szczęśliwe, commune, pospolity, ut hic et haec fortis, jako ten i ta mocna, et hoc forte, i to mocne; dubium, wątpliwy, ut hic, vel haec dies, jako ten dzień.