genus

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• Bart/1544
• DonCul/1560
• Mącz/1564 (war. B)
• Stat/1568
• Mora/1592
• UrsMeth/1592 (1998)
• Don/1595
• Vol/1612
• Rot/1616
• Kn/1644 (I wyd. 1626)
• Don/1649
• Men/1649
• Gut/1668
• Gut/1669
• Sty/1675
• Malcz/1687
• Woy/1690
• Mich/1696–1700 ok.
• Raph/1698
• Mon/1722
• Cell/1725
• Kon/1759
• Dudz/1776
• Kop/1778
• Lub/1778
• Mon/1780
• Gott/1794
• Don/1795
• Cas/1797
• Gddk/1816
• Łaz/1861
• Mał/1863
• Mał/1879
• Kras/1897
• Gaert/1927

RODZAJ [...] – 2) gram. rodzaj genus plura signat ..., item capitur pro accidente partium orationis R n7; rodzaj genus RN (wykl. przednia); męski rodzaj masculinum genus R t1 (mp; av. masculus); commune genus pospolity rodzaj, i męski i niewieści ut hic et hec homo aut virgo aut sacerdos jako ten i ta kapłan RN (wykl. przednia); rodzaj sprawiący, przez ktory sprawiemy genus activum RN (k. tyt.); promiscuum ..., item promiscuum genus in nomine quod Grece epicenum, i. supra commune dr, est quod sub una voce et uno articulo comprehendit animalia utriusque sexus {zamieszany rodzaj, vide supra epicenum} R B5v; epicenum genus zamieszany rodzaj, gdzie nie możemy rozeznać, jestli ta abo ona rzecz iest ut sunt passer, aquila, milvus RN (wykl. przednia); epicenum i. promiscuum genus pospolity, zamieszany rodzaj, gdzie nie możemy rozeznać, jestli ta abo ona rzecz jest ut hic passer, hec aquila, mustela, milvus R I1v (md); dubium genus wątpliwy rodzaj, ut hic aut hec dies R n7 (md; av. genus) i RN (wykl. przednia); rodzaje Rozne, Co się w pr[z]yszłym czasie jakoby cirpiące wymowią genera neutropassiva RN (k. tyt.). Zob. LIDŻBA, LUD, NAROD, OBOJ, ODDZIELNY, POGŁOWIE.

Inclinatus huius inclinatus, pro declinatione, Grammaticorum nota, Przemieniánie, ex uno casu aut genere in aliud.

Veter [!], veteris, adiectivum trium generum, Stáry.

Genus autem ex ipsa terminatione cognoscendum erit.

Genus Rod, Rodzaj. Wiśniewska 1998, 65: Gramatyka. W podręczniku znajdujemy terminy: czas 122, ćcionka (litera) 121, droga (methodus) 151, dwugłośnik (dyphtongus) 127, imię 141, głośnik (vocalis) 310, kropka, punkt 127, odmiana (paradigma) 194, osoba 141, oznaczenie 193, postać, wid (species) 84, prawidła (canon) 143, przedłogi (praepositio) 185, przymiot, przypadek (accidens) 175, rod, rodzaj (genus) 172, słowo (dictio) 144, sposob, prawidło (canon) 184, wspułgłośnik (consonans) 310, zbieranka, złoż (sylaba) B 147.

Imieniu wiele przypadáją? Sześć. Ktore? Jákość, Przyrownánie, Rodzaj, Liczbá, Wyobráżenie, Spadek. Nomini quot accidunt? Sex. Quae? Qualitas, Comparatio, Genus, Numerus, Figura, Casus.

Articulos Poloni non habent, utuntur autem in discernendis generibus pronomine demonstrativo ten/ta/to.

Tákiesz tesz Ein Adjectivum Niemieckie, omnis generis. [...] Declinantur autem sic per omnia genera. N. Ein Mann mąż, ein Fraw Páni, ein Thier zwierzę.

GENUS. Wie werden die Genera Nominum erkandt?

Nam articulo carent Poloni, sed tantum ut Latini in discernendis generibus utuntur pronomine demonstrativo ten/tá/to/ hic, haec, hoc.

Accidentia nominis hoc loco explicanda sunt septem: genus, motio, species, comparatio, casus, numerus, declinatio.

Wie viel Zufälle (Accidentia) hat das Nennwort? Acht, 1. die Aenderung (Motionem) Ruszánie. 2. die Ergrösserung (Comparationem) Przyrownywánie. 3. das Geschlecht (Genus) Rodzay. 4. die Zahl (Numerum) Licżba. 5. die Gestalt (Figuram) Wyobráżenie. 6. die Zahlendung (Casus) Spadki. 7. die Abwandelung (Declinationem) Staczánie und 8. das Herkommen (Speciem) Początek.

Das Geschlecht [Genus] Rodzay.

DE GENERIBUS O Rodzájach.

Znájdują się w języku włoskim sczegulne dwá Genera, álbo Rodzaje męski i Niewieści [...].

Wie viel sind Genera? Drey: Masculinum, Faemininum, und Neutrum.

Accidentia Nominis vulgo numerantur octo: Motio, Genus, Comparatio, Numerus, Casus, Declinatio, Figura, Species.

DE GENERE. Genera adiectivorum habemus tria: Masculinum, Foemininum, Neutrum.

Die Genera Substantivorum werden so wol aus dero Bedeutung / als dero Endigung erkandt.

Ein Adjectivum soll mit seinem Substantivo im gleichen Genere, Numero und Casu stehen.

Wir haben in der Polnischen Sprache drey Genera, Masculinum, Fœmininum und Neutrum. Welche erkannt werden theils aus der Bedeutung, und aus denen Regulis generalibus, theils aus der Endung, und aus denen regulis Specialibus.

Von dem Pronomine. Bey einem Pronomine sind 8. Stücke zu mercken. Species, Significatio, Genus, Figura, Persona, Numerus, Casus, Declinatio.

Wie viel Genera haben die Pohlen?

Die Exceptiones von diesen und anderen Generibus werden, wils Gott! in völligen Bericht von der polnischen Sprache zu finden seyn.

Nominis Accidentia, są siedm: Qualitas, Genus, motio, Comparatio, Numerus, Casus, Declinatio.

Dlatego też Nomen [imię] względem Generis, rodzaju, jest rożne, miánowicie pięciorákie. Masculinum, męskie, hic, ten, Foemininum, Niewieście, haec, tá. Neutrum, ni te, ni owe, hoc, to. Commune, spolne, hic haec, ten tá. Omne, wszelákie, hic, haec, hoc, ten, tá, to.

Które są przymioty albo accidentia Nominis, Pronominis i Participii? Cztery: Casus, Numerus, Genus, Declinatio.

Barbaryzmy Polskie [...] Popełniają się zaś: [...] 2. Nie zachowaniem Generis, a zatym i Deklinacyi.

Ta odmienność liter, Е. i Я. w rodzajach imion przydatnych (in generibus nominum adiectivorum), żadnej różnicy znacznej nie sprawuje [...] chociaż się zdaje, że Е. przyzwoiciej w Męskich, (Masculinum), a Я. w Białogłowskich (Femininum) i trzeciego rodzaju (neutrum).

Słowa Rossyjskie sprzęgają się (coniugantur) przez sposoby (modos), czasy (tempora), liczby (numeros), osoby (personas) i rodzaje (et genera).

Taka Imion odmiana, nazywa się Rodzajowaniem czyli odmianą przez Rodzaje (per genĕra) których jest trzy: pierwszy Męski (Masculinum) drugi Niewieści (Faemininum) trzeci Nijaki to jest ni męski, ni niewieści (neŭtrum).

Náuká o Figurách jest i trudna i potrzébna. Trudność náuki o Figurách, pochodzi 1. z wiélości názwisk, á tych cudzoziemskich, które są nádáne ták szczególnym Figurom, jáko też ich Gátunkom i Rodzájom (Figuris, in Individuo, in Specie, in Genere). [...] 3. Z subtélnej różnicé która między jedną a drugą Figurą, między jédnym á drugim Gátunkiem lub Rodzájem záchodzi. [...] gdy się w niej tráfi jáka Figurá.

Genera Nominum: Rodzaje Imion. Genus masculinum: Rodzaj męzki. Genus Foemininum. Rodzaj niewieści. Genus Neutrum. Rodzaj nijaki etc.

Genus masculinum, rodzay męski. fœmininum, niewieści. neutrum, niiaki.

Hieraus entspringt das vierfache polnische Genus. 1. Das Masculinum. 2. Das Femininum. 3. Neutrum. 4. Commune.

Genus. Rodzaj.

[…] Rodzaj (genus) rzeczowników poznaje się po części ze znaczenia, po części z zakończenia.

Skądinąd różnią się między sobą osoby, zwierzęta i rzeczy po względem rodzaju (genus). Trzy są rodzaje gramatyczne w języku naszym: męski (masculinum), żeński (femininum), i nijaki (neutrum).

§. 97. Skądinąd różnią się między sobą osoby, zwierzęta i rzeczy, a zatém i rzeczowniki, po względem RODZAJU (genus). Trzy są rodzaje gramatyczne w języku naszym: MĘSKI (masculinum), ŻEŃSKI (femininum), i NIJAKI (neutrum).

[…] GENITIVUS. (2. przypadek) […]. Polski drugi przypadek jest zastępcą dwóch różnych przypadków aryjskich: genitiva i ablativa, i dlatego ma dwa różne znaczenia. a) Drugi przypadek w znaczeniu genitiva. […] Właściwe i pierwotne znaczenie genitiva polega na tym, że wyraża pojęcie ogólniejsze względem pojęcia szczegółowego (genus względem species) [...].

Genus, p. rodzaj wyrazów deklinowanych.