of grammatical terms online
słowo zaimkowe
Quotations
Słowa [...] są wielorakie. Verbum activum. Słowo czynne. Verbum passivum. Słowo bierne. Verbum deponens. Słowo pokładne, które ma zakończenie bierne (terminationem passivam) à znaczenie czynne (significationem activam). Verbum auxiliare. Słowo posiłkowe. Verbum regulare. Słowo foremne. Verbum irregulare. Słowo nie foremne. Verbum personale. Słowo osobiste. Verbum impersonale. Słowo nie osobiste. Verbum neutrum. Słowo nijakie, t.[to] j. [jest] ani czynne, ani bierne. Verbum frequentativum, Carisio, iterativum. Słowo częstotliwe, czyli powtorzyste. Verbum reciprocum. Słowo zaimkowe etc. etc.
O słowach zaimkowych
(verba relativa).
Jakie czynności oznaczają, i jak się czasują słowa zaimkowe?
A. Słowa zaimkowe oznaczają takie czynności, które my względem siebie samych wykonywamy, i z Zaimkiem czasujemy, np. biję się; kąpię się, i t. d. — Mogę ja bowiem nie tylko siebie, ale też i kogo innego bić albo kąpać.
Zaimkowe słowo, verbum relativum.
[...] W łacinie mámy tak zwane verba deponentia, to jest słowa mające formę bierną, lecz składające czyli pozbywające się znaczeniá biernego i przechodzące w znaczenie słów czynnych lub nijakich [...]. Takowym słowom pod względem formy odpowiadają polskie słowa używające się zawsze z zajimkiem śę; np. raduje sę [...] itd., które nazywamy słowami zajimkowemi [...].
[…] S przyjimkiem o używá się słowo zajimkowe obędę śę […].
Podziały słowa są na: [...] zaimkowe również jak słowa zwrotne łączą się z zaimkiem się, ale są to słowa nijakie, nie pokazujące działania, i nie zwracające go na drugich ani na siebie, i zaimek się przy takich słowach na siebie zmieniony być nie może, np. trwożę się, modlę się.
Inne znowu słowa utworzyły z zaimkiem się wyrażenia stałe, nierozłączne, tak dalece, iż słowo bez zaimka zwrotnego nie używa się już wcale; np. śmiać się z kogoś, spodziewać się czegoś, opiekować się kimś, bać się kogoś lub czegoś, chełpić się z czego, i t. p. Słowa takie nazywają się zaimkowemi.