Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

zapytanie

Hasło w cytatach: zapytania
Język: polski
Dział: Składnia (współcześnie)
Definicja współczesna

Zdanie pytające

Cytaty

Zwyczaj nie dozwala po niektórych Słowach kłaść Zaimek je, lubo zachodzi zapytanie; na przykład: nie mogę mówić, Extravague je? czy szaleję? [...] W takowym razie trzeba się uciec do następujących sposobów mówienia: Est-ce que, albo croyez vous que. [...] Te sposoby mówienia równie mogą bydź użyte we wszystkich Osobach na wyrażenie Zapytania.

Co do słów z przeczeniem w mowie będących, jak kolwiek używamy spójników: żeby, aby, iżby; jednak w zapytaniach gdy chcemy wyrazić zupełną pewność; wówczas po tych słowach choć z przeczeniem kładziemy spójnik: że, a nie: żeby, aby, iżby.

Zapytanie dwoma się sposobami oddaje: raz dodaniem na początku myśli przysłówków pytających czy, czyli, czyż, czyliż, drugi raz dodaniem do słowa, zaimka, lub innéj części mowy przyrostków li, ż, że np . czy pałasz chęcią dobrze czynienia? czyli nie? – pokaże się.

What. Tylko z imionami nieżywotnemi, wyjąwszy w zapytaniach i wykrzyknieniach.

Znak pytania (знакъ вопросительной) kładzie się po zdaniach i okresach wyrażających zapytanie.

Powyższe prawidło jednakże tu nie jest dostateczném, niekiedy bowiem, mianowicie w zapytaniach i wykrzyknieniach kładziemy nie niż, lecz jak, chociaż nie z przeczeniem mówimy; więcéj przeto w takim razie trzeba uważać na myśl, niż na słowa, tj. uważać należy, czy w rzeczach porównanych lub zestawionych zachodzi lub nie zachodzi różnica przymiotu wyrażonego [...].