Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

wymiana

Język: polski
Dział: Ogólnojęzykowy (współcześnie)
  • Dialekty języka polskiego: Nitsch/1923
  • Historyczny rozwój Grafiki polskiéj na podstawie alfabetu łacińskiego; wyszczególnienie i rozbiór abecadeł polskich; gramatyczne abecadło wszechsłowiańskie: Malin/1869
  • IV. Rozwój polskiej terminologii gramatycznej po Kopczyńskim: Kor/1961

Cytaty

[…] Równą niedorzecznością jest dwójka ch w każdym łacińsko-słowiańskim, a nástępnie polskim abecadle, ze stanowiska lingwistyki porównńwczéj, s któréj nám wiadomo, że brzmienie oznaczane dwójką ch nie ma w mowie słowiańskiéj żádnego związku ze spółgłoską k, ale powstaje przez wymianę [...] ze spółgłoski s [...].

Wymiana samogłosek w konjugacji, polegająca w gruncie rzeczy na prasłowiańskich stosunkach iloczasowych, ale istniejąca jedynie na obszarze polsko-kaszubskim, uległa w polszczyźnie zupełnemu wyrównaniu [...].

Szereg nowości z wyjątkiem terminologii składniowej przynosi gramatyka F. K. Malinowskiego.

Terminologia. Litera vocalis a, e, o — jasna, prosta, á, é, ó — ciemna, pochylona, litera consonans dentalis — zębowa, alveolaris — przyciskowa, palatalis — pieszczona, explosiva — chwilowa, continua — trwała, spirans — powiewna, liquida — płynna, consonans dura — pierwotna, mollis — pochodna, oralis — ustna, nasalis — nosowa, fortis — mocna, lenis — słaba, alternatio — wymiana, assimilatio — upodobnienie, assymilacyja.