terminów gramatycznych online
wymiana spółgłosek
Język: polski
- Głosownia: Kr/1897
- Głosownia (Fonetyka): Kr/1917
- Nauka o wyrazie: Kl/1939
- Prawa głosowe spółgłosek: Malin/1869
Cytaty
Odróżniámy w naszéj głosowni ściśle przemianę spółgłosek od jich wymiany. Przemieniá się spółgłoska w jinną przez wpływ bezpośredni po większéj części nástępnych spółgłosek […].
Przez wymianę zaś spółgłoski, którą Niemcy nazywają Lautverschiebung, rozumiémy ów pojáw w mowie, wskutek którego staje albo niezawiśle od nástępnych spółgłosek, a przynájmniéj bez jich bezpośredniego wpływu jinná spółgłoska zamiást prawdopodobnie włáściwéj piérwotnéj [...].
Widzim tedy, że ta wymiana spółgłosek (Lautverschiebung) nader wáżną grá rolę na polu etymologiji porównáwczéj […].
§ 27. Wymiana spółgłosek. Przy zbiegu dwu spółgłosek ćc, dźc, ćcz, śs i źrz, pierwszą z nich, podniebienną ć, dź, ś, ź, zastąpiono spółgłoską podniebienną j z powodu większej łatwości wymówienia grup jc, jcz, js, jrz zamiast dawniejszych ćc, ćcz, śs i źrz.
Wymiana spółgłosek. § 142. Grupy spółgłosek ćc, ćcz, dźc, śs, źrz w wyrazach staropolskich: oćca, oćcze, ogrodźca, wieśski, doźrzeć, itp., zostały wymienione na grupy spółgłosek: jc, jcz, js, jrz, czyli pierwsza z tych spółgłosek podniebienna ć, dź, ś, ź, została zamieniona spółgłoską podniebienną j.
Wymiany spółgłosek. Ważniejsze wymiany spółgłosek są następujące: 1) 'e : 'a [...]. 2) 'e : 'o [...]. 3) o : ó [...]. 4) ę : ą [...]. 5) e : ө [...]. 6) 'e : a [...]. 7) o : a [...] 9) y : ө [...]. 10) i : ө [...]. 11) '-er- : -ar- [...], 12) ą : ę : m : n [...]. 13) u : ow.