terminów gramatycznych online
osoba druga
Osoba. Kategoria gramatyczna o funkcji wskazującej (deiktycznej), jeden z podstawowych środków jęz. aktualizacji wypowiedzenia. [...] Pierwsza os. identyfikuje partycypanta zdarzenia z mówiącym, druga - ze słuchaczem, trzecia - wskazuje, iż partycypant zdarzenia nie jest identyczny z żadnym z uczestników aktu porozumiewania się językowego.
Cytaty
Owszem własność Rossyjskiego języka unika tęskliwej litery И. gdy ta z kończenia słow sposobu nieskończonego (ex terminatione verborum modi infinitivi) i z drugiej osoby małej liczby dawno wytrącona, i zamiast писати, pisać [...] zażywają, писать.
Pochodzące od imion [...] w drugiej osobie przemieniają Ж. na Д. albo З. Смердъ smród, смержу śmierdzę, смердишь śmierdzisz.
W przeszłym niedoskonałym słowa proste wtórego sprzężenia przemieniają ШЬ. drugiej osoby na ЛЪ. Браню wojuję, брянилъ wojował.
Druga osoba l. p. formuje się zawsze z trzeciej osoby l. p. czasu teraźniejszego trybu oznajmującego, ale rozmaitym sposobem.
1wsza i 2ga osoba l.m. formuje się zawsze z drugiej trybu rozk., np. znaj, znajmy, znajcie; ciągnij, ciągnijmy, ciągnijcie, i t. d.
Te dwa zaimki są tylko nazwami osoby mówiącej piérwszą zwanéj i osoby drugiéj, to jest téj, do któréj się mówi bez względu na płeć osób, ale z względem na ilość czyli liczbę [...].
Przypadek 1 Osoby 2. thou, ty
1. Czas teraźniejszy. Wszystkie jego osoby są podobne do trybu bezokolicznego, wyjąwszy drugą i trzecią liczby pojedynczéj, z których druga przybiera st lub est, podobnie jak stopnie najwyższe [...].
Posługa druga, tak zwana osoba druga, początkowana od bliźniego, wymierzona bezpośrednio do istoty, jakoby przybocznéj obecnością bliskiej, zwać się może tykającą, bo jéj wyrazem ty, np.: ty jesteś brat.
Posługa piérwsza omowna. Osoba trzecia. Posługa druga tykająca . Osoba druga. Posługa trzecia osobista . Osoba piérwsza.
P. Ile osób rozróżniamy w mowie? O. Trzy: pierwsza ja, która mówię; druga ty, który mię słuchasz, trzecia on albo ona, o której ja mówię. Osobę pierwszą liczby mnogiéj formujemy dodając końcówkę my, do trzeciéj osoby liczby pojedyńczéj. [...] osoba 1-a kończy się na m, np. słucham, 2-a na sz, np. mówisz, 3-a stosownie do jednéj z 3 form.
Ponieważ mamy trzy osoby (ja, ty, on) i dwie liczby (liczbę pojed. i mnogą), rozróżniamy zatem w odmianie czasownika trzy osoby i dwie liczby.
Osoba pierwsza: (ja) piszę, czytam, widziałem;
osoba druga: (ty) piszesz, czytasz, widziałeś;
osoba trzecia: (on) pisze, czyta, widział.
Końcówki czasu teraźniejszego są zatem następujące:
Liczba pojedyncza, osoba I m albo ę (ję),
[Liczba pojedyncza, osoba] II sz [albo] esz (jesz),
[Liczba pojedyncza, osoba] III ― [albo] e (je), [...].
Strona czynna. Tryb orzekający. Czas teraźniejszy: l. poj. 1 osoba: piszę, 2 osoba: pisz-esz, 3 osoba: pisze [...]
Strona czynna. Tryb orzekający. [...] Tryb przypuszczający [...] Tryb rozkazujący. 1 osob. -, piszmy, 2 osob. pisz, piszcie, 3 osob. niech pisze, niech piszą.