terminów gramatycznych online
wykrzyknik właściwy
Język: polski
Cytaty
Wykrzykniki tak, jak przyimki i spójniki są: właściwe i niewłaściwe, pojedyncze i złożone, np. ej! hej! psyt! pfe! ejże! hejże! przebóg! dalibóg!.
Wykrzyknik, a, lm. i, m. gram. wyraz nalcżęcy do osobnéj części mowy z pomiędzy nieodmiennych, najczęściéj jednosylabowy, w skutek gwałtowniejszego czucia z piersi człowieka bez namysłu wydobyty. Wykrzykniki wyrażają; a) stan duszy człowieka (gniew, radość, boleść, obrzydzenie, zadziwienie i t. d ), np. ach! ha! o! héj! fi! fe! b) = rozkaz, zachętę, np. cyt! sza! kysz! wyczha! hola! c)= naśladowanie odgłosu, dźwięku, rzeczy nieżyjących, głosu zwierząt, np. hau! miau! pęc! taf! hop! hrym! Oprócz powyższych wykrzykników właściwych, w ich znaczeniu używają się wyrazy należące do innych części mowy i stanowią wyrażenia wykrzyknikowe, lubo same nie są wykrzyknikami, np. biada! przebóg! daj go katu! gwałtu! i t. p.
Do zdań zarodkowych należą wykrzykniki i wołacz. 1) Wykrzykniki, a mianowicie: a) wykrzykniki właściwe, tj. wyrażające afekt czyli uczucie, mają znaczenie wykrzyknienia […], np. ach, —o, ha! […].
Wykrzykniki przeważnie są okrzykami, jak np. o! och! ha! ej!... i te można nazwać wykrzyknikami właściwemi.
Wykrzykniki właściwe, jak oj! aj!, e!, hej! hop! bęc!.
Wykrzykniki.
§ 349. Właściwym wykrzyknikiem jest głos, który człowiek mimowoli wydaje pod wpływem afektu. W języku literackim najbliżej do tych głosów stoją tak zw. właściwe wykrzykniki, w pewnym stopniu normalizowane czy też stylizowane: a, ach, och, ha, hej, hm, fe, brr i in.