terminów gramatycznych online
dopełniacz jakościowy
Genetivus qualitatis (dopełniacz jakościowy). Konstrukcja syntaktyczna wyrażająca cechę, por. np. łac. vir magni ingenii = pol. mąż wielkiego talentu.
Cytaty
Dopełniaczem określającym (genitivus attributivus) nazywamy drugi przypadek rzeczownika lub zaimka rzeczownego, dodany do rzeczownika innego jako określenia. Co do znaczenia rozróżniamy: dopełniacz ogółowy (całości i materii), d. dzierżawczy, d. podmiotowy, d. przedmiotowy, d. jakościowy (własnościowy), d. zawartości i d. wyjaśniający.
Dopełniacz jakościowy (czyli własnościowy—genitivus qualitatis), jest to dopełniacz, opatrzony przydawką przymiotną, oznaczający jakość czyli przymiot rzeczownika określanego. Zastępuje on przydawkę przymiotną i odpowiada na pyt.: jaki? Np. Człowiek wysokiego wzrostu [...].
W dopełniaczu opisowym daje się jeszcze odczuwać pewne pokrewieństwo znaczeniowe z dopełniaczem posiadacza, a co za tem idzie, i z dopełniaczem podzielonej całości. Dopełniacz jakościowy stanowi już odmienną kategorję: łączy się zawsze z przymiotnikiem i wspólnie z nim wskazuje na jakąś właściwość przedmiotu, oznaczonego przez rzeczownik nadrzędny. Naprz. Mąż wielkiej nauki; człowiek szlachetnego serca; człowiek dobrej woli.